AI: eng

Bicker-lezer A. Kaizer stuurde – alweer een paar weken geleden – dit lijstje van doorbraken:

1. Deepmind berekent alle ruimtelijke eiwitstructuren. Dis is een heel grote doorbraak en bruikbaar op vele gebieden.

AI protein-folding algorithms solve structures faster than ever

https://www.nature.com/articles/d41586-019-01357-6

https://en.wikipedia.org/wiki/AlphaFold

2. Deepmind wint van Go kampioen met nieuwe onbekende zet. De menselijke kampioen is er meteen mee gestopt.

https://www.bbc.com/news/technology-40042581

https://en.wikipedia.org/wiki/AlphaGo_versus_Lee_Sedol

3. Quantummechanica is contra-intuïtief. AI ontwierp experiment dat niemand kon verzinnen

https://www.scientificamerican.com/article/ai-designs-quantum-physics-experiments-beyond-what-any-human-has-conceived/

4. Video: bereken een beeldpuntje en AI schat de punten er om heen. Graphics/video processing wordt 5-6 keer sneller.

https://www.youtube.com/watch?v=_-wjA4XlBl4

5. Een AI piloot die het wint van de mens via verrassende manoeuvres.

https://www.wired.com/story/us-air-force-skyborg-vista-ai-fighter-jets/

Op 5 mei lekte een intern memo van Google uit, waarin een medewerker zegt: de code van concurrent Meta ligt op straat, en als je ziet hoe snel mensen daarmee vorderingen hebben gemaakt, dan besef je: hier staat we machteloos tegenover. (‘we have no moat.’) Erger nog: particulieren met een krachtige laptop en 100 dollar op zak werken sneller. ‘Open-source modellen zijn sneller, makkelijker te personaliseren, krachtiger. Ze doen dingen met 100 dollar en 13B parameters die wij met moeite doen met 10 miljoen dollar en 540B. En ze doen het in weken, niet maanden.’ De zorg van deze Google-medewerker is financieel: hoe kunnen wij nog geld vragen voor onze AI-producten als er betere producten gratis op straat liggen, of in een handomdraai gemaakt kunnen worden? Maar het grotere probleem lijkt dat ook mensen met kwade bedoelingen nu heel makkelijk krachtige AI kunnen ontwikkelen.

Betaalmuren

Lezer B. Boenk tipte: “Het werkt niet altijd, maar wel vaak: Www.12ft.io
Site doet zich voor als een crawler en aanbieders staan dat toe om te zorgen dat hun content vindbaar blijft. Volledig legaal!”

De naam wordt uitgelegd op die site: ‘Show me a 10ft paywall, and I’ll show you a 12ft ladder.’ Je plakt http://www.12ft.io/ vóór de URL – of je gaat naar de website www.12ft.io en plakt de URL in de balk aldaar. Hoe kan dit? Volgens de website: ‘News sites want Google to index their content so it shows up in search results. So they don’t show a paywall to the Google crawler. We benefit from this because the Google crawler will cache a copy of the site every time it crawls it. All we do is show you that cached, un-paywalled version of the page.’

Woordenlijstje

Even een snelle cursus afkortingen: Kunstmatige Intelligentie wordt vaak aangeduid met de Engelse afkorting voor Artificial Intelligence (AI). De firma OpenAI ontleent zijn naam daaraan. ChatGPT is een vorm van AI. GPT staat voor Generative Pre-Trained Transformer, en is een voorbeeld van een LLM, een Large Language Model. Omdat hij grote hoeveelheden tekst kan absorberen, en daaruit antwoorden op vragen kan construeren, onderscheidt hij zich van – bijvoorbeeld – Google. De angst bestaat dat als een ‘computer’ zelflerend is, hij zich kan ontwikkelen tot een AGI, Artificial General Intelligence oftewel: ‘de hypothetische intelligentie van een machine die de capaciteit heeft om elke intellectuele taak die een mens kan uitvoeren, te begrijpen of te leren.’ (Wikipedia)  Maar waneer wordt kennis intelligentie …?

Een ander essentieel begrip is ‘alignment,’ oftewel ‘opgelijnd zijn.’ In deze context bedoel je dan: heeft de computer, de AI, dezelfde doelen als de mensheid? Als hij kwaadaardig is, of althans oplossingen zoekt die in zijn belang zijn maar ten nadele van de mensheid, dan is hij ‘not aligned.’

Dienstplicht

Letland voerde deze week de militaire dienstplicht weer in. Waarom is dienstplicht, militair of civiel, zo ingewikkeld in Nederland?

History of England

J. van der Velde schrijft: ‘Bedankt voor de podcast-tips. Ik heb er één voor jou: the History of England. Alleen geschikt voor de geduldigen: nu al zo’n 400 afleveringen à 30 – 40 minuten. Ik ben bij 200. Geeft prachtige doorkijkjes in de middeleeuwse wereld van machtspolitiek, hoogmoed en menselijk falen. (Waarom noemde Tuchman haar meesterwerk ook alweer ‘A Distant Mirror’?!). Niet alleen zeer informatief, maar ook zéér vermakelijk dankzij weergaloze Britse humor.

Podcasts

Hier weer een paar die ik met plezier heb beluisterd, of waar ik op geabonneerd ben. Vind ze op uw favoriete platform.

‘The Rest is History,’ gepresenteerd door historici Dominic Sandbrook en Tom Holland (auteur van heerlijke boeken als ‘Rubicon,’ over de de laatste dagen van de Republiek van Rome). Toevallig gaan de laatste afleveringen precies over die periode: de aanloop naar de moord op Julius Caesar en hoe die niet de machtsgreep afwendde, zoals bedoeld, maar juist de opmaat was voor autocratie onder keizers. Verder recentelijk over: Ronald Reagan (drie afleveringen), Columbus (vier afleveringen), de Katharen, de Nazi’s (vier afleveringen).

De onvergelijkbare Dan Carlin heeft weer een paar dingen die ik moet luisteren. ‘Twilight of the Aesir,’ volgens de blurb ‘de opvolger van de ‘Thor’s Angels’ podcast’ (2012). Over de neergang van de Vikingen dus. Een Carlineske vijf uur en 14 minuten. Overigens werd Carlin op 9 mei 2022 ook geïnterviewd op ‘The Rest is History.’

‘Next Year in Moscow’  van The Economist:  Tien jaar geleden was de Russische middenklasse groter en rijker dan ooit te voren. Toen begon Poetin aan zijn tweede ronde als president. Interviews met Russen nu, na de tweede invasie van Oekraïne.

Zoals altijd: als u wat moois heeft gehoord, hoor ik het graag!

Grenzenloos

Yandex.com, de Russische Google, biedt ook landkaarten. Maar zonder landsgrenzen. Nergens. Op geen enkel continent. Sinds juni vorig jaar. Waarom? Het bedrijf, dat voornamelijk wordt gerund vanuit Moskou maar onder een Nederlandse NV valt, probeert misschien te schipperen tussen de baas in het Kremlin (die bepaalde grenzen wil veranderen) en de EU (die graag bestaande grenzen gerespecteerd ziet). Bij de aankondiging zeiden woordvoerders dat landsgrenzen voor de gebruikers van Yandex niet zo belangrijk zijn. (tip F. van Westrhenen)

‘Verdenkingsmachine’ (2)

Lezer J. Rademaker schrijft dat de Belastingdienst een soortgelijk systeem had, tot 2020. Van de website:  ‘Een van deze systemen was de Fraude Signalering Voorziening (FSV). De FSV werd gebruikt voor het registreren van risicosignalen. Uit onderzoek bleek dat het gebruik van dit systeem op verschillende punten niet voldeed aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Daarom is de FSV op 27 februari 2020 uitgezet en daarna niet meer gebruikt.’

Het interview met Kevin Kelly geeft ook hier weer een nuttig inzicht:

‘Omdat AI’s worden getraind op gemiddeld mensenwerk, vertonen ze de vooroordelen, zwakheden, ‘biases’ en kwaadaardigheden van de gemiddelde mens. (…) Maar wij willen dat AI’s beter zijn dan wij! Minder racistisch, minder seksistisch, minder egoïstisch dan wij gemiddeld zijn. Het is NIET moeilijk om ethisch en morele richtlijnen in te programmeren, het betekent gewoon meer code. Het lastige is dat wij mensen geen consensus hebben over wat ‘beter dan wij’ is. Het probleem is niet de AI’s. Het probleem is dat ze de schijnwerper richten op onze oppervlakkige en inconsistente ethiek.’

Oftewel: garbage in, garbage out.

Ook niet bang

Al terugbladerend, op zoek naar Kevin Kelly in andere Bickers, kwam ik dit tegen uit 2017. Ook weer sterk beargumenteerd:

‘Intelligentie is niet ééndimensionaal, dus ‘slimmer dan mensen’ is een concept zonder betekenis. Mensen hebben geen brein dat voor alles gebruikt kan worden, en AI’s ook niet. Nabootsen van het menselijk denkproces is te duur. Dimensies van intelligentie zijn niet oneindig. En intelligenties zijn slechts één factor in vooruitgang. Denken is niet voldoende: natuurkundigen moesten nog steeds een Hadron Collider bouwen in Cern om te testen of hun theorie over de Higg’s Boson klopte.’

Een vergissing

Lezer J. van der Velde zegt over de bijdrage van gisteren ‘Soms heeft de koper gelijk’: ‘De beste overnames aller tijden? (…) Zijn het echt alleen maar Amerikaanse bedrijven die de beste overnames hebben gepleegd of heeft de ‘onderzoeker’ een Amerikaanse paardebril op? En rendement wordt volgens mij uitgedrukt in percentages, niet in absolute bedragen.’ En hij vraagt: moet je niet ook de periode die is verstreken sinds de overname meewegen?

Het grafiekje is inderdaad Amerika-centrisch. Dat is jammer. Maar de andere kritiek is terecht. Als je rendement uitdrukt in percentages, is bijvoorbeeld de aankoop van Maps door Google (400x de investering) veel ‘succesvoller’ dan Instagram door Facebook (175x). En inderdaad, de tijdsspanne is niet meegenomen.

Excuses dus. Had ik niet moeten overnemen.