Blinde mensen worden niet schizofreen. Preciezer gezegd: er is nog nooit iemand ontdekt die blind is geboren, en aan schizofrenie leed. En niemand weet hoe dit kan. Maken onze hersenen een beeld van de werkelijkheid, op basis van de beelden die worden aangeleverd door onze ogen? En krijgen de hersenen van blinde mensen dus minder informatie en minder kans op verwaring? ‘Er zijn waarschijnlijk 20 manieren waarop blinde mensen beter functioneren dan de rest van de populatie,’ zegt een psychiater. ‘En in precies die gebieden hebben mensen met schizofrenie juist meer dan gemiddeld cognitieve problemen.’
Kampioenen
Sporters die de top bereiken, in tegenstelling tot de nummers 2, zijn dol op uitdagingen. Ze geven nooit de schuld aan ‘tegenvallers’ of andere externe oorzaken – integendeel, dat zijn kansen om beter te worden. Ze kijken niet naar de concurrentie of lijstjes, ze refereren alleen aan zichzelf: ‘hoe kan ik beter worden dan ik gisteren was?’ Nieuwe psychologie-studie.
Mens sana …
Lichaamsbeweging is goed voor de hersenen. Dat weten we. Maar hoe dan? Brein maakt nieuwe neuronen aan als het lichaam zich inspant. Zou het dan nog beter zijn om fitness te combineren met cognitieve uitdagingen? Onderzoekers zetten nu oudjes op de hometrainer en laten ze allerlei ingewikkelde puzzels oplossen terwijl ze peddelen. De bevindingen tot nu toe zijn ‘bemoedigend.’ Ik zou zeggen: ga golfen.
Droom en daad
Waarom is het voor ons zo moeilijk om goede voornemens tot uitvoering te brengen? ‘Just do it’ klinkt makkelijk, maar waarom ligt er toch zo’n kloof tussen inspanningen en vervulling?Originele benadering identificeert vijf mogelijke oorzaken. De cirkel tussen motivatie en verwacht succes gaat rond: verwacht succes motiveert, maar als je vaak hebt gefaald wordt je verwachting minder en dus de motivatie en dus de kans op succes. Nog eentje: sociale wenselijkheid. ‘Ons bewustzijn is niet zozeer de CEO van ons brein als wel de PR-manager.’ We weten wat we worden geacht te doen, maar we hebben er geen zin in. Dus doen we geveinsde of halfslachtige pogingen om de buitenwereld te misleiden, terwijl we zelf allang weten – bewust of onbewust – dat het nooit een succes gaat worden. (En nog drie theorieën.)
De censor
Goed idee, om onthoofdingen en kinderporno en andere walgelijke dingen van YouTube af te halen. Maar denk eens aan de arme zielen die dit moeten filteren. ‘Peter merkte dat hij, sinds hij bij ‘extreem geweld’ werkt, dikker was geworden en haar begon te verliezen. Als hij langs zijn kantoor rijdt begint een ader in zijn borst te kloppen, zelfs op vrije dagen. “Iedere dag zie je iemand die iemand anders onthoofdt, of iemand die zijn vriendin doodschiet. Na een tijdje denk je, wow, deze wereld is echt gek geworden. Je wordt er ziek van. Je krijgt het gevoel dat er niets meer is om voor te leven. Waarom doen we elkaar dit aan?”‘
De juiste vraag
Vraag aan het eind van een toespraak niet ‘Zijn er nog vragen’ maar: ‘Hebt u nog vragen voor mij?’ Levert veel meer respons op. Levensles-tweet van professor, die allerlei tips terugkrijgt van collega’s. Bijvoorbeeld: als de deadline nadert voor een werkstuk, vraag niet ‘wanneer heb je het af’ maar: ‘Hoe gaat het, en hoe kan ik helpen?’
Binnen de familie
Uit een enquete in Riyadh in 2017-18 bleek dat bijna 40% van de ondervraagden getrouwd is met een familielid, meestal een neef of nicht in de eerste graad. ‘Huwelijken binnen de familie hebben de voorkeur in veel landen, vooral onder Moslims,’ stellen de onderzoekers. Vergelijk dat met de theorie gepubliceerd in Scientific American vorige maand: dat tolerantie en individualisme in Christelijke culturen zich mede ontwikkelden doordat de Katholieke kerk in de vroege Middeleeuwen een verbod uitvaardigde op incest en huwelijken binnen de familie.
Gevaarlijk
Topvoetballers hebben vijf keer zo veel kans op latere leeftijd Alzheimer te ontwikkelen als hun leeftijdgenoten. Het goede nieuws: mortaliteit als gevolg van longkanker of hart- en vaatziekten was lager. Een studie vergeleek 7.676 voormalige Schotse profvoetballers met 23.000 ‘gewone’ burgers over een periode van 18 jaar. Studie mede gefinancierd door de Britse KNVB. Conclusie zwijgt over mogelijke oorzaken. Kopballen …?
Krijg nou wat
Ontstekingsremmers kunnen helpen om de symptomen van zware depressie te verminderen. Dat is nieuw – we wisten wel dat depressie vaak gepaard gaat met ontstekingen in het lichaam. Sommige studies stellen kordaat dat depressie ontsteking veroorzaakt. Maar dat er een mogelijk omgekeerde weg bestaat, is een nieuwe hypothese die door de onderzoekers in kwestie aannemelijk wordt geacht. Meta-analyse van 30 proeven met totaal 1.610 deelnemers. Onder ontstekingsremmers werden gevat NSAID’s, omega-3 vetzuren, cytokine inhibitoren, statines, corticosteroïden en nog zo wat.
Met dank aan de Kerk
Wij in het Westen zijn individualistisch omdat de Katholieke kerk tegen incest was. Dit klinkt als wartaal na een lange borrel, maar het is de stelling van een studie afkomstig van Harvard en gepubliceerd in het tijdschrift Science. De redenering is als volgt: in de vroege Middeleeuwen maakten kerkvaderen zich zorgen over incest. In die tijd was het doodnormaal dat neven en nichten met elkaar trouwden, omdat niemand buiten het dorp of zelfs zijn stam kwam. Het leven in kleine stammen waarin vrijwel iedereen familie was, bevorderde conformisme, gehoorzaamheid en loyaliteit aan de groep. En tegelijkertijd wantrouwen tegen vreemdelingen. Onafhankelijkheid en analytisch denken werden niet gewaardeerd.
Omdat de Kerk zijn gelovigen aanspoorde om ‘buiten het dorp’ te trouwen verschoof de nadruk van de familie naar het gezin; daardoor zwakkere familiebanden, minder gehechtheid aan de geboorteplaats. Dat leidde weer tot minder conformisme, meer individualisme, en uiteindelijk een psychologische instelling die wij ‘Westers’ noemen.
Om verschillend gedrag van ‘kin-based‘ en ‘kerkelijk gevormde’ samenlevingen aan te tonen hielden de schrijvers psychologische tests, en keken ze naar cijfers over bloeddonaties en parkeerbonnen van diplomaten bij de VN (echt).
STEUN de enige onafhankelijke nieuwsbrief van Nederland
