Kunt u vast thuis oefenen. Benodigd: een grote zakdoek – OK, een servet – en twee van die haarelastiekjes die vrouwen altijd overal laten slingeren. Niet naaien, geen schaar nodig. Alleen maar vouwen. Dat kan ik zelfs.
Weet de groep meer?
‘The wisdom of crowds.’ Vele mensen weten meer dan experts. Als u het hoofd schudt, lees dan niet verder – mail mij. Ik kan niet echt wetenschappelijk bewijs vinden dat het werkt. Maar Peter Diamandis, van de Singularity University, gelooft er in. Een experiment begon in 2011 onder supervisie van het Amerikaanse ministerie van Defensie en de top-spionage-adviseur van het Witte Huis, onder de naam The Good Judgment Project, (wikipedia hier).
Drieduizend mensen die de krant lezen en redelijk leergierig zijn kunnen samen beter de toekomst voorspellen dan professionele analisten van de CIA, was hun conclusie. Het project kent inmiddels verschillende commerciële toepassingen, waaronder deze. Wat voorspellen zij over Covid-19? Opnieuw, niet iets om je aan vast te klampen, maar wel om over een maand of zes eens terug te lezen.
Absoluut
Zo lang er niet getest wordt, krijgen we geen greep op Corona. We weten niet hoeveel mensen besmet zijn geweest, of nog ziek zijn; wie er besmettelijk is; wie het al heeft gehad. Ziekenhuizen (in Nederland) proberen mensen zo veel mogelijk te ontmoedigen binnen te komen. Artsen laten liefst mensen thuis uitzieken. Dus alle schattingen over ratio’s als besmettelijkheid, dodelijkheid of snelheid van verspreiding zijn onbetrouwbaar omdat we de noemer niet kunnen definiëren.
Maar sommige dingen zijn wel absoluut. Dood, bijvoorbeeld. Ongeacht oorzaak. En geloof het of niet, er is een instelling die volgt hoe veel mensen er in de hele EU dood gaan. Maakt niet uit waaraan. Genaamd Euromomo, European Monitoring of Excess Mortality for Public Health Action.
Nota Bene: het is nog te vroeg om nu al conclusies te trekken uit hun cijfers omdat er een vertraging van enkele weken zit in de – wekelijkse – rapportage. Maar wel iets om de komende weken en maanden in de gaten te houden. Het meest recente rapport, dat gaat tot en met week 12 (vrijdag 20 maart), toont nog geen toename van sterfte. (tip I. de Kogel)
We weten niet wat we niet weten
Dunning-Kruger Effect: wij overschatten onze kennis. Test na test toont aan dat dit niet allen het geval is bij arrogante kwasten, maar bij iedereen. * Onthoud dit, voordat u medisch nieuws doorgeeft. Of statistische wijsheden. Of prognoses. Wees voorzichtig op ieder gebied waar u niet deskundig bent.
Ook De Bicker stapt wel eens mis. Onlangs nog. Hoe probeer ik dat te voorkomen? Basisregels voor het lezen: welk medium publiceert het. Wie is de schrijver, wat zegt internet over hem. Geeft hij zijn bronnen, laat hij tegenargumenten toe, en beantwoordt hij die. Staan er veel spelfouten in het artikel?
Is het video? Wees dan extra voorzichtig. Lopen geluid en beeld synchroon? Zo niet, dan is er misschien geknutseld. Als een video (reportage of blog of wat dan ook) u een onbehaaglijk gevoel geeft, speel dan de video nog een keer af met ogen dicht. Beeld is dominant, en door de combinatie van beeld en geluid is het heel makkelijk om iemand naar een gewenste conclusie te leiden.
- briljant voorbeeld: Deelnemers aan experiment kregen negen totaal verzonnen termen of concepten voorgelegd. Negentig procent (90%) zei ‘Jaja, ben ik mee bekend, ik weet wat het betekent’ bij minstens één van die negen.
Verspreiding snelheid
Twee ‘live’ grafieken die bijhouden hoe snel Corona zich verspreidt in termen van besmettingen en doden. Per land, ook Nederland. Voor meeste van West-Europa geldt: verdubbeling gevallen elke 2-3 dagen, zelfde tempo voor doden.
Nog een historisch voorbeeld
De griepepidemie van 1957, de Aziatische griep. Die eiste 70-100.000 levens in de VS (de bevolking was toen ruwweg 170 miljoen, dus 0,5%). BBP daalde 4% in Q4, en 10% in Q1 van 1958. Maar daarna sprong de economie weer terug naar 10% groei; voor het kalenderjaar 1958 als geheel was het eindresultaat -1%. Een korte, diepe recessie dus. Als u tijd hebt, lees de commentaren.
Resultaten in het verleden ……
Economische gevolgen?
Eerste poging om economische gevolgen van Corona in te schatten. Groep economen van Harvard bestudeerde de ‘Spaanse Griep’ pandemie van 1918-20, die eiste 29 miljoen levens in 43 landen, 2% van de bevolking. Dat zou neerkomen op 150 miljoen mensen nu, op een wereldbevolking van 7,5 miljard. (De teller van Johns Hopkins staat nu op 17.500 doden.) Economisch effect toen: 6% daling van BBP per jaar, dat is ongeveer de orde van grootte van de Grote Recessie van 2008. We staan nog maar aan het begin, we hebben geen idee hoe lang het gaat duren of hoe diep het Coronavirus zich gaat verspreiden. Dus parallellen trekken is gevaarlijk. De pandemie van 1918-20 kan misschien dienen als ‘worst case scenario,’ zeggen de schrijvers.
Opkikker
Yale biedt nu de cursus ‘De Wetenschap van Welbevinden’ gratis aan. Dit is een online versie van een series lezingen onder de noemer ‘Psychologie en het goede leven’ die prof. Laurie Santos begon in 2018. Die cursus werd de populairste ooit in de 300-jarige geschiedenis van de universiteit. (tip P. Korsten)
Anderzijds
Tomas Pueyo beargumenteert: ‘mitigatie’ – slappe maatregelen – helpt niet. (De rode lijn is IC-capaciteit in Engeland):
Miljoenen doden want geen apparatuur.
Groepsimmuniteit is leuk als het virus niet muteert. Dat doet het wel:
Het enige wat helpt is: keiharde onderdrukking:
Dus waarom doen overheden dat niet? Ze zijn bang dat het te lang gaat duren, dat het de economie zou verwoesten, en dat het virus toch zou terugkeren na de blokkades.
Toch, zegt Pueyo, moet het. We kopen namelijk tijd. Over een paar weken hebben we hopelijk wel medische tests. Dan weten we waar het probleem zit, kunnen we positieve gevallen volgen, zien hoe de ziekte zich ontwikkelt, hoe besmettingen werken. Dan kunnen we de strijd aan. In de tussentijd is er geen overbelasting van artsen, verplegers en ziekenhuizen.
Het hoeft geen maanden te duren. En je hoeft geen dictatuur te zijn. Zuid-Korea kreeg de verspreiding onder controle in drie weken.
Het artikel is van 19 maart. Het bevat nog veel meer. Ik had het veel eerder moeten geven.
Enerzijds
Schieten we niet door? Een rustig en goed gedocumenteerd betoog op de Nederlandse site Nemo Kennislink begint: ‘Hoogstens 1,4% van Coronapatiënten overlijdt. Twee derde van hen is ouder dan 70.’ En verderop: ‘In het zwartste scenario, waarin komend jaar zestig procent van de Nederlandse bevolking geïnfecteerd raakt, waarvan de helft ziek wordt, zullen 0,014 × 0,3 × 17 miljoen, ofwel ongeveer 70 duizend mensen aan het nieuwe coronavirus overlijden. Dat klinkt als een nachtmerrie, een ramp zoals Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer heeft meegemaakt.
En toch klopt dat niet. In Nederland overlijden elk jaar ruim 150 duizend mensen door wat wij ‘natuurlijke sterfte’ vinden, namelijk allerlei ziektes. De verdeling van die sterfte over de leeftijdscategorieën is grosso modo hetzelfde als de sterfte door Covid-19: de meesten hadden al jaren een slechte gezondheid, driekwart is ouder dan 65, een kwart is ouder dan 80.’
‘De bedoeling is niet om privéleed te bagatelliseren, maar om de maatschappelijke impact van deze epidemie in redelijke proportie te zien. Want met overdreven angst schiet niemand iets op.’ (tip G. ter Kuile)
STEUN de enige onafhankelijke nieuwsbrief van Nederland
