Hongarije

Hongarije

‘Twintig lessen over Hongarije die het Westen nog steeds moet leren.’ Zeldzaam door zijn kalme resoluutheid. Het begint: ‘Ik heb in Budapest gewoond van 1999 tot 2014 en tien jaar een dagelijkse nieuwsbrief gepubliceerd over Hongaarse politiek.’ Een paar van die lessen:

‘Wij beseften niet hoeveel bitterheid en cynisme zou ontstaan door communistische apparatchiks ongestraft te laten. Toen veranderden ze zichzelf van de ene dag op de andere in  ‘socialistische miljonairs en zakenmensen’ – vaak door zichzelf en elkaar te matsen – die het leiderschap van ‘links’ claimden.’

‘Er zijn vandaag de dag nog steeds Hongaren die een intense hekel hebben aan Orban maar zich er niet toe kunnen brengen om hun rode potlood achter een oppositie te zetten die verbonden is met de dienaars van een echte dictatuur, die nooit terecht hebben gestaan.’

De omvang en indringendheid en complexiteit van de Hongaarse staat is mede oorzaak van corruptie en giftige politiek. De overheid is de duurste van alle ex-Sovjetlanden, gemeten naar percentage van BBP, met de hoogste BTW: 27%. ‘Als bedrijven en particulieren in het dagelijks leven niet kunnen functioneren zonder de wet te overtreden, of te hengelen naar vergunningen of subsidies, dan wordt een maatschappij vanzelf verziekt.’

‘Halverwege de 2000’s was er een grote digitale teller op een gebouw, een paar deuren van mij in Boedapest, die de Hongaarse bevolking bijhield terwijl die slonk naar het magische getal van 10 miljoen. Ik stond er toen niet bij stil, maar dat had ik moeten doen. Die angst voor demografische achteruitgang voedde de angst van Hongaren dat ze een verloren volk zouden worden.’ Dus als mensen bang zijn voor een ‘grote vervanging’ dan is dat niet noodzakelijk gevoed door botte racistische complottheorieën. ‘Gewone mensen in een land met een stagnerende of krimpende bevolking denken en stemmen nu eenmaal anders. Zeker in landen in Centraal en Oost-Europa, waar de geschiedenis vol is van volken – niet zo ver weg – die zijn vervangen.’

En meer.