Onzekerheid
OK, opgelet.
- hittegolven in de VS zijn niet frequenter nu dan in 1900
- De warmste temperaturen in de VS zijn niet hoger dan 50 jaar geleden
- De ijslaag op Groenland smelt niet sneller nu dan 80 jaar geleden
- Tornado’s en orkanen zijn niet gelijk op gegaan met de toename van de wereldbevolking en en de uitstoot van CO2
- De zeespiegel stijgt, maar niet sneller dan voorheen
Wie zegt dit? Steven Koonin, natuurkundige, opgeleid op Caltech en MIT, voormalig staatssecretaris onder Barack Obama, in een boek dat op 4 mei uitkomt getiteld ‘Unsettled.’
Maar Bicker, moet je nou weer een platform geven aan een klimaatontkenner? Nee, om verschillende redenen. Koonin zegt zelf, terecht: ”klimaatontkenner’ roept bij mij associaties op met ‘holocaust-ontkenner.’ ‘Meer dan tweehonderd van mijn familieleden zijn omgebracht in de Tweede Wereldoorlog, dus dit stuit mij tegen de borst.’ Koonin zegt ook in de eerste bladzijden van zijn boek: ‘Het klopt dat de planeet opwarmt, en dat dit deels is toe te schrijven aan menselijke activiteiten.’ Maar: ‘De belangrijke vragen gaan over de omvang van de bijdrage door menselijk gedrag, en de snelheid van de veranderingen; en daarvan afgeleid, hoe veel en hoe snel overheden daarop moeten reageren.’
Overheden en adviserende organen doen alsof er een consensus is. Vandaar de titel: als Engelssprekenden zeggen ‘the science on climate change is settled’ dan is dat eenvoudig niet waar. Hij is nog lang niet zeker – unsettled, dus. De recensent van de WSJ citeert Michael Crichton, de romanschrijver die als arts afstudeerde aan Harvard: ‘Als het een consensus is dan is het geen wetenschap is; en als het wetenschap is, dan is het geen consensus. Klaar.’
Het probleem volgens Koonin is: de overheden die hun beleid baseren op de bevindingen van het IPCC en andere wetenschappelijke publicaties citeren selectief. En dat is voor een groot deel de schuld van media – jazeker – en politici die om allerlei redenen de voorkeur geven aan een helder verhaal boven wetenschappelijke twijfel. Hun doel is ‘te overreden, niet te informeren.’ De wetenschappelijke publicaties zijn meestal degelijk en doen ook geen poging om de onzekerheden van hun uitkomsten te verbloemen; het zijn de leken die ze citeren die slechts een deel van de waarheid vertellen.
Maar doet Koonin niet hetzelfde? Ja, inderdaad. En hij weet hoe hij het spel moet spelen: hij geeft voorpublicatie aan sympathieke media als de immer skeptische Wall Street Journal, en een website als ‘Watt’s Up With That.’ (lees de recensie hier.) De kritieken van de meer algemene pers moeten nog komen. Koonin heeft ook onder president Trump gewerkt: in 2019 probeerde hij een debat te organiseren over de stand van de klimaatwetenschap, onder de vlag van het Witte Huis.
Koonin zegt: het doel is om ons te behoeden voor paniekreacties en overmatig dure en ambitieuze maatregelen. Economie mag ook een rol spelen in de afweging van beleid. De euro en de dollar die je nu uitgeeft, op basis van onzekere wetenschap, kun je niet uitgeven aan andere prioriteiten zoals armoedebestrijding en onderwijs, die op de langere termijn een veel effectievere bijdrage leveren aan het beschermen van – zullen we maar zeggen ‘het milieu’? De planeet?
Koonin heeft vooral kritiek op de modellen waarmee de IPCC de toekomst probeert te voorspellen. Het klimaat is te ingewikkeld om in een model te vatten. Het is al onmogelijk om het weer twee weken vooruit te voorspellen, laat staan het klimaat.
‘Terwijl de invloed van mensen [op het klimaat] sinds 1950 is vervijfvoudigd, zijn de meest extreme weerverschijnselen in die periode nog steeds binnen de bandbreedte van de geschiedenis. Voorspellingen van toekomstige weer- en klimaatgebeurtenissen zijn gebaseerd op modellen die aantoonbaar ongeschikt zijn voor dat doel.’
‘Iedereen die zegt dat modellen “gewoon natuurkunde” zijn, begrijpt ze gewoon niet of is opzettelijk misleidend.’
Daarmee blijven we zitten met de vraag: wat dan wel? En: moeten we niet het zekere voor het onzekere nemen? Als we het klimaat niet kunnen voorspellen dan weten we dus ook niet of er een onomkeerbare ‘feedback loop’ dreigt, waarin oceanen en atmosfeer elkaar niet meer neutraliseren maar juist de opwarming versnellen.
Dat antwoord vinden we hopelijk als het boek uit is. Maar een pleidooi voor twijfel, wetenschappelijke twijfel; voor kennis boven emotie, en voor beleid gebaseerd op feiten; zo’n pleidooi verdient wel aandacht.