Wow

Weer een spektakelstuk van het bureau van Zaha Adid. Het Leeza Soho gebouw in Beijing, net geopend, heeft ‘het hoogste atrium ter wereld.’ Megafoto in het artikel.

PS de categorie ‘oogstreel’ is dankzij lezer Nancy Olthoff. Die had het beste antwoord op mijn vraag: ‘hoe vertaal je eyecandy?’

Leren lezen

Een paar artikelen die helpen om te navigeren tussen nieuws en nepnieuws. Voor wie het geduld heeft een video van 7:31 minuut uit te kijken:

Belangrijke punten: lees nooit een artikel met een kop die een vraagteken bevat (het antwoord is vrijwel altijd nee). Herken woorden die duiden op een zwakke onderbouwing: ‘de studie suggereert,’ ‘mogelijk,’ ‘correlatie.’ Wees extra argwanend als een ‘studie’ een prettig vooroordeel bevestigt (Bijvoorbeeld: “Hersenen van mannen beter geschikt om kaart te lezen’).

Nog eentje: de flauwekulcontrole. van wijlen Carl Sagan. Elf punten, waaronder: hoe betrouwbaar is de bron, komt deze bron vaker tot dezelfde conclusie, is hij uitgedaagd.

Plus 20 valkuilen: denkfouten die wij maken, vaak omdat we ons zo ongemakkelijk voelen bij onzekerheid en ons vastklampen aan schijnzekerheid.

Bijvoorbeeld: afwezigheid van bewijs is niet bewijs van afwezigheid. Post hoc ergo propter hoc: ‘Toen vrouwen nog geen stemrecht hadden waren er ook geen kernwapens.’ Valse dichotomie: ‘Wie niet voor mij is, is tegen mij.’ En nog 17.

Blijft duur

Het duurt nog minstens tien jaar voordat elektrische auto’s (EV’s) op prijs kunnen concurreren met auto’s met verbrandingsmotor. Dat komt doordat prijzen van lithium-ion accu’s minder snel dalen dan algemeen wordt aangenomen. Gangbare  voorspellingen gaan uit van een daling van de prijs van accu’s van $175-300 per kilowattuur opgewekte elektriciteit nu, naar $100 in 2025.

Op dat punt zou een EV evenveel kosten als een ‘gewone’ auto, als je alle kosten meerekent. EV’s zijn duurder in aanschaf, maar brandstofauto’s hebben hogere onderhouds- en brandstofrekeningen. Maar de verwachting dat lithium-ion accu’s in 2025 al heel goedkoop zijn, gaat uit van een scenario waarin de accu’s minder waard zijn dan de optelsom van de afzonderlijke onderdelen. Dat is dus onrealistisch, zegt deze studie van MIT. Kobalt en lithium mijnen zijn al efficiënt, en toenemende vraag zal de prijs niet doen dalen maar juist omhoog stuwen.

Oogstreel

Een ijsbeer op Spitsbergen. Bekroond op de Internationale Foto Competitie in Siena, Toscane.

Nog een paar. Klik voor haarfijne, grote weergave:

Echt nieuw

In de 17de en 18de eeuw werd het feodale monopolie op handel langzaam ontmanteld. Land, arbeid en geld werden verhandelbare goederen. Maar zonder teugels leidde dit kapitalisme tot excessen – milieuvervuiling, gezondheidsproblemen, economische depressies, faillissementen. Dus volgde regulering.

We zijn nu in een vergelijkbare fase, waarin een nieuwe grondstof is gevonden en op dit moment zonder enige beperking wordt verhandeld: uw persoonlijke gegevens. Dat is de these van ‘Surveillance capitalism’ door Shoshana Zuboff, emeritus prof op Harvard, dat hier wordt besproken.

‘Google is voor surveillance capitalism wat General Motors en Ford waren voor massaproductie,’ schrijft zij.

Vervolgens gingen Google en concurrenten van het begrijpen van klanten, naar het voorspellen van klantgedrag, en nu doemt aan de horizon het manipuleren van klantgedrag. ‘Surveillance’ is de grondstof van het nieuwe kapitalisme.

Voorbeeld: de Chinese overheid gebruikt een gedrags-score om iemands kredietwaardigheid te beoordelen. Dus burgers worden aangemoedigd om zich aan bepaalde normen te houden. Amerikaanse (Westerse) bedrijven kunnen hun kennis gebruiken om economisch gedrag aan te moedigen. Voorbeeld: verzekeraars die de ziektekostenpremie verlagen voor mensen met gezonde leefgewoonten. Ander voorbeeld: tijdens de verkiezingscampagne van 2016 werden politieke advertenties gestuurd naar Facebookgebruikers met een bepaald profiel. Deze ‘dark posts’ waren onzichtbaar voor de rest van de wereld; en konden door de adverteerder worden verwijderd zodat ze nooit in een publiek archief zouden belanden. ‘Massaal verspreiden van geheime disinformatie is schadelijk voor democratisch debat,’ zegt de recensent. (tip N. Huijzer)

Een doorbraak

Interne documenten over opsluiting van een miljoen Moslims door Chinese overheid. Primeur NY Times. Het meest bijzondere aan dit artikel is dat er iemand op een hoge positie in de Chinese overheid zit die zo boos is, dat hij bereid is zijn leven te wagen om geheimen aan buitenlanders te vertellen. Een eerste bres in de hoge muur.

Achterhaald?

Denkvoer voor het weekeinde. ‘Economische theorie lijkt steeds meer als een schuur vol met kapot gereedschap. De bestaande discipline is ontworpen om de problemen van een andere eeuw op te lossen. De uitdaging om de optimale verdeling van werk en grondstoffen te vinden, om optimale economische groei te verwezenlijken, is niet de uitdaging waar wij nu voor staan: namelijk hoe we moeten omgaan met toenemende technologische productiviteit, afnemende vraag naar arbeid, en het organiseren van allerlei zorg – dit alles zonder de Aarde te vernietigen.’

‘We leven nu in een andere wereld dan voor de recessie [van 2008, red.]. Dalende werkloosheid drijft niet langer de lonen omhoog. Geld drukken veroorzaakt geen inflatie. En toch is de taal van het publieke debat en de wijsheid in economische lesboeken vrijwel ongewijzigd gebleven.’

Furieuze bespreking van Brits econoom Robert Skidelsky’s nieuwe boek ‘Money and Government: The Past and Future of Economics.’  Wat biedt Skidelsky voor alternatief? De recensent is te boos om dat te vermelden. Hij vindt dat we economische wijsheid kunnen vinden in ‘gedragswetenschappen, feminisme, psychologie en zelfs antropologie.’ Dat is een beetje jammer, want in de rest van het artikel stelt hij wel allerlei terechte vragen.

Gevaarlijk

Topvoetballers hebben vijf keer zo veel kans op latere leeftijd Alzheimer te ontwikkelen als hun leeftijdgenoten. Het goede nieuws: mortaliteit als gevolg van longkanker of hart- en vaatziekten was lager. Een studie vergeleek 7.676 voormalige Schotse profvoetballers met 23.000 ‘gewone’ burgers over een periode van 18 jaar. Studie mede gefinancierd door de Britse KNVB. Conclusie zwijgt over mogelijke oorzaken. Kopballen …?

Krijg nou wat

Ontstekingsremmers kunnen helpen om de symptomen van zware depressie te verminderen. Dat is nieuw – we wisten wel dat depressie vaak gepaard gaat met ontstekingen in het lichaam. Sommige studies stellen kordaat dat depressie ontsteking veroorzaakt. Maar dat er een mogelijk omgekeerde weg bestaat, is een nieuwe hypothese die door de onderzoekers in kwestie aannemelijk wordt geacht.  Meta-analyse van 30 proeven met totaal 1.610 deelnemers. Onder ontstekingsremmers werden gevat NSAID’s, omega-3 vetzuren, cytokine inhibitoren, statines, corticosteroïden en nog zo wat.

Goeie kop ...