wetenschap • tech • gezondheid • geld

Levensgevaarlijk

Slapen is levensgevaarlijk. Je bent weerloos, je kunt opgegeten worden door je natuurlijke vijanden. Toch doen vrijwel alle levende wezens het. Het moet wel iets heel belangrijks doen in ons lichaam, als we allemaal volharden. Maar waarom toch? Waarom worden we slaperig? Wat is het dat zich opbouwt terwijl we wakker zijn, en waartegen we weerloos zijn? Is het een klok? Een molecuul? Waar zit die boekhouding in ons brein die iedere nacht opgeruimd moet worden? Het ‘Internationale Instituut voor Integratieve Slaap’ in Tsukuba, Japan, telt 120 wetenschappers die niets anders doen dan slaap bestuderen. Kort antwoord: ze weten het niet. Ook kwallen slapen, en als ze slaap tekort krijgen willen ze die inhalen. Hamsters worden wakker uit hun winterslaap om slaap in te halen. Dus ‘iets’ is bezig op te bouwen, tot het onweerstaanbaar wordt. Als we wakker zijn leggen onze hersenen verbindingen tussen neuronen, genaamd synapsen. Misschien wordt het hoofd te vol en is slaap een periode waarin minder belangrijke synapsen worden opgeruimd. Maar dat is nog maar een theorie.


Tesla

Nee niet de auto. Gisteren was het 75 jaar geleden dat Nikola Tesla overleed, in 1943 op 86-jarige leeftijd. Niet een miskend genie, zie de omslag van Time; maar wel een genie die het onderspit dolf tegen de betere verkoper Thomas Edison.


2017

CO2-emissies in Engeland, geboorteplaats van de Industriële Revolutie, waren vorig jaar op het laagste niveau sinds 1894. Op één dag, 21 april, werd er nul kolen verstookt, voor de eerste keer in 140 jaar.

De EU maakte bekend dat lidstaten hun CO2-emissies tussen 1990 en 2016 hebben teruggebracht met 23%, terwijl de economie in die periode groeide met 53%.

Het staatsbeleggingsfonds van Noorwegen, het grootste ter wereld, zal alle investeringen in fossiele brandstoffen afstoten. Verzekeraars over de hele wereld verkochten voor €18 miljard aan ‘fossiele aandelen.’

Kameroen heeft zich verplicht om 12 miljoen hectare bos te herplanten. Brazilië maakte een begin met het planten van  73 miljoen bomen, het grootste tropische herbebossingsproject uit de geschiedenis.

Deze en 95 andere opkikkers uit 2017 in een overzicht van Quartz. (tip: A. van Rossum)


Voor beleggers 2017

Lijst van favoriete boeken en artikelen in 2017 van de jonge en onbekende maar nijvere Nick Maggiuli.


Beste podcasts 2017

Quartz maakte een lijst van de beste podcasts. Mijn probleem met het medium is dat het altijd te lang duurt, je kunt niet ‘schuin doorlezen.’ Een podcast over de aanloop naar de Cuba raketcrisis klinkt veelbelovend – maar duurt zes uur. Wel verleidelijk: ‘Obama’s last interview,’ afgenomen door enkele stafleden; ‘Vagina 101’ door een stel Britten; voor politieke junkies ‘The Global Politico.‘ Graast u zelf.

;


Lik geen hiel

Goed commentaar op ‘Fire and Fury.’ Schrijver Michael Wolff was geen vaste Witte Huis-verslaggever en had dus niets te verliezen. ‘Te veel verslaggevers zijn veel te eerbiedig geweest tegenover deze regering die openlijk racistisch, disfunctioneel en corrupt is. En waarom? (…) Alleen maar om tot in de eeuwigheid toegang te houden zodat ze altijd wel weer kopij zouden hebben. (…) Wolff had er lak aan. Hij deed niet mee aan die eindeloze bullshit access tango. Nee, Wolff gebruikte de toegang tot zijn bronnen om er een boek mee te schrijven en hield NUL rekening met de gevoelens van zijn bronnen en Trump.’ Een les voor politieke verslaggevers – en sportverslaggevers, en autojournalisten – overal.


Dit is de laatste mail van 2017. Ik dank u voor uw waardering in allerlei vormen: al die tips, bijna altijd voltreffers en verhalen die ik nog niet had gezien! Vriendelijke mailtjes en bedankjes; en uw financiële bijdragen, die bij elkaar altijd weer hoger uitvallen dan ik had verwacht. Alles bij elkaar voor mij voldoende reden om volgend jaar gewoon rustig door te gaan. Hoe was 2017?

Uiteindelijk zijn we het jaar geëindigd op hetzelfde aantal abonnees als waarmee we begonnen: 6.200 en een beetje. Is dat goed of slecht? Het slechte nieuws is dat er geen groei was – hoe veel Nederlanders zijn er wel niet die nog nooit van deze nieuwsbrief hebben gehoord en hem graag zouden lezen? Hoe bereik ik die ooit? Aan de andere kant: er is altijd ‘spoeling’, en het aantal opzeggingen werd dus gecompenseerd door nieuwe aanmeldingen. Ik schat 1.000 er af, 1.000 erbij.

Het werktempo wisselde: in de zomer raakte ik wat overvoerd en heb ik mezelf op twee maanden ‘vakantie’ getrakteerd; dat heeft me goed gedaan. De nieuwe vormgeving is één van de resultaten daarvan. De Bicker Brain Sessions een ander. Het aantal stukjes per dag is minder dwingend geworden; vier is het streven maar twee of drie of één mag ook. Ik ben minder vaak verrukt over wat ik vind. Misschien afgestompt; maar ik denk dat uiteindelijk dat als je de weg een beetje weet en je jachtterrein hebt afgebakend, je de stromingen wel kent en minder vaak echt verrassende inzichten tegenkomt, zelfs in de oneindige oceaan die internet heet. Dat klinkt hoogmoedig, dat besef ik. Er zijn nog zo veel bronnen die ik niet ken. En wetenschap valt mij steeds moeilijker. Op iedere ontdekking valt wel weer wat af te dingen. Wetenschap vertakt zich tot steeds meer specialisaties binnen specialisaties, wat het voor de leek steeds moeilijker maakt om individuele rapporten op waarde te schatten. Enfin.

Mijn excuses voor type- en spelfouten, voor mislukte edities, voor een te late (of te vroege) verzending en voor alle andere momenten waarop ik u reden gaf te mopperen over De Bicker. Het gevoel dat bij mij overheerst is dankbaarheid: Ik heb de leukste lezers van Nederland, België en de VS (bijna 20% van de abonnees zit daar!)

Tel uw zegeningen. Gun eenieder het zijne of hare. Houd nooit op te studeren. Gelukkig en gezond 2018!


Maps: Google v. Apple

Met behulp van tientallen vergelijkingen en GIFjes schetst dit artikel de onmetelijke voorsprong die Google heeft op andere kaartenmakers, vooral Apple. De informatiedichtheid neemt snel toe, zelfs in plaatsjes met 13 (!) inwoners.  Mede dankzij software die lucht- en satellietfoto’s omzet in 3D informatie – en informatie van Street View. Zoals uithangborden. Zo maakt Google nu ‘areas of interest,’ oftewel buurten waar dingen gebeuren. Welke dingen? Uitgaan, winkelen. (tip: J. Meijers)


'Ik ben toch niet gek!'

Experiment met vier raven en zes kraaien. Wilde kraaiachtigen staan bekend om hun vermogen tot samenwerken. Voor het uitwisselen van een muntje met de onderzoeker kreeg de ene vogel een stuk kaas (geliefd bij kraaien) en de andere een druif. Prompt staakte de druifontvanger zijn werkzaamheden. In een ander experiment kreeg de ene vogel naar keuze een stuk kaas of een druif voor het uitwisselen. De andere kreeg dan dezelfde beloning, zonder daarvoor iets te hoeven doen. De uitwisselaar staakte. Dat kan erop wijzen dat ook kraaiachtigen alleen willen samenwerken als het hen voordeel oplevert, net als zoogdieren. Dat is gunstig voor hun evolutie. Zie over kraaien ook eerdere Bickers.


Meester-timmerman

Demonstratie van een Japanse zwaluwstaart.


Abonneer De Bicker

Vul hieronder uw e-mailadres in om u in te schrijven voor de nieuwsbrief
jamie@example.com
Abonneer