Welk weer waar

Realtime visualisatie van wereldwijde weersomstandigheden. Instelbaar, aanklikbaar en inzoombaar. Voorspellingen iedere drie uur geactualiseerd.

Duur spelletje

Oxford maakte de eerste grootschalige studie over de kosten van de Olympische Spelen sinds 1960. Met veel slagen om de arm: van 11 Olympische spelen zijn geen kosten bekend. Van de andere 19 alleen de sportgerelateerde kosten (stadions, Olympische dorpen). Niet-sportgerelateerde kosten (hotels, extra vervoer) zijn waarschijnlijk hoger. De cijfers zijn niet voor inflatie gecorrigeerd. Olympische spelen zijn altijd duurder dan begroot. Gemiddeld 156%. Daarmee vergeleken zijn dammen (20%) en bruggen en tunnels (34%) bijna conservatief begroot te noemen. Brazilië 2016 had sportgerelateerde kosten van 4,6 miljard dollar, inclusief de budgetoverschrijding van 51%. Een keurige OS-score. De eerste grafiek toont de kosten; de tweede grafiek de budgetoverschrijdingen.

Salafisme is geen religie

De extreme cultuur die geweld aanmoedigt en geen enkele minderheid duldt is geen tak van een godsdienst, maar een politieke beweging vergelijkbaar met Nazisme. Als de beleidsmakers dat nu eens snapten zouden ze Salafisten een stuk harder aanpakken, zegt Nassim Nicholas Taleb, de dwingende denker.

De eerste tracker

‘s Werelds eerste indexfonds, ook wel ‘tracker’ of ETF geheten, werd gisteren 40. Het toen verketterde idee achter de oprichting: actief beheerde fondsen verslaan hun index benchmark niet. Doen ze dat wel, dan hebben ze geluk, geen gelijk. Houd daarom je kosten laag en herbeleg wat je niet aan fondsmanagers uitgeeft. Vanguard’s 500 Index Fund, inmiddels $252 miljard groot, rendeerde gemiddeld 10,86 procent per jaar.

De oplossing voor alle files

De onovertroffen CGP Grey heeft weer een filmpje gemaakt. Hoe files ontstaan, en hoe zelfrijdende auto’s een eind kunnen maken aan iedere file – en stoplichten.

Hebt u een hypotheek? Trekt u de rente af? Dan bent u geen haar beter dan Apple. U gebruikt de regels. Het enige verschil tussen u en Apple is dat Apple veel slimmere advocaten en fiscalisten kan inhuren dan u (of ik). Die kunnen de mazen in slecht geschreven wetten ontdekken, en inconsistenties tegen elkaar uitspelen. Is dat slecht? Een bedrijf heeft meerdere belanghebbenden, aan wie het verantwoording moet afleggen: werknemers, aandeelhouders, leveranciers, klanten en omwonenden. De meesten zijn gebaat bij een zo hoog mogelijke winst.

Is Apple immoreel? Nee. Een overheid is niet qualitate qua moreel superieur. Een overheid is niet per definitie in staat beter met geld om te gaan dan een bedrijf. Ik denk zelfs dat bedrijven beter in staat zijn om geld ten algemenen nutte uit te geven dan ambtenaren. Een lezer zei dat hij blij was dat wij in tegenstelling tot de Ieren ‘een sterke staat’ hebben. Nou liever niet. Rusland heeft ook een sterke staat. En Turkije. Bovendien doet het Ministerie van Financiën van onze sterke staat de hele dag niets anders dan belastingdeals sluiten met bedrijven.

Ik denk wel dat het belangrijk is dat een land een rechtsorde heeft, met duidelijke regels, respect voor eigendom en onafhankelijke rechtspraak. In die opzichten doet Ierland niet onder voor ons. De EU zegt dat Ierland zich niet aan de EU-regels houdt. Als Ierland zijn handtekening onder EU-spelregels heeft gezet en daarmee zijn eigen soevereiniteit ondergeschikt heeft gemaakt – dan prima. Maar Ieren hebben ook fiscalisten en zullen hebben bestudeerd of hun kongsie met Apple valt te verenigen met die EU-spelregels. Laat de rechter maar bepalen wie gelijk heeft.

Van de belastingopbrengsten van de Staat der Nederlanden komt al jaren zo’n 10% van de belasting op winst van bedrijven. De overige 90% komt uit accijnzen, belasting op particulieren, BTW (30% van het totaal) etc. Kennelijk draait de overheidsmachine daar prima op.

PS: ik vind persoonlijk dat we in Nederland buitengewoon veel waar voor ons geld krijgen. Ik betaal met plezier mijn belastingen omdat ik het fijn vind dat minder fortuinlijken hier een vangnet hebben; liberalisme getemperd door mededogen is mijn credo. Ik pleit niet voor afschaffing van ‘de staat’ of het algemene belang. Ik vind wel dat overheden niet hinderlijk genoeg gevolgd kunnen worden, want macht corrumpeert.

PS2: oh ja, ik ben behalve belastingbetaler ook aandeelhouder van Apple.

PS3; een liberalist vindt Tim Cook eigenlijk maar hypocriet, en daar heeft hij ook een punt.

Industriefetisjisme

Econoom John Kay fileert de kritiekloze voorkeursbehandeling die de maakindustrie altijd heeft gekregen in de politiek. “Maar een economie kan toch niet draaien op kappers en hamburgertenten?” zeggen de critici. “Nee, maar ook niet op alleen maar auto’s en staal” zegt Kay. In een wereldeconomie worden activiteiten verspreid, verdeeld naar de plek waar ze het beste kunnen gebeuren, qua kosten of expertise. Achterop de iPhone staat ‘Designed in California. Assembled in China.’ Een iPhone kost €700. Een telefoon ‘Made in China’ kost de helft. Die paar extra woordjes vertegenwoordigen de winst van Apple. Wie tegenwoordig een product koopt – een pil, een vliegtuigmotor, een stoel – betaalt niet voor materiaal of manuren, maar voor research en ontwerp.  De banen komen niet meer van ‘maken.’  Waarom dan toch? Sexisme en schuldgevoel. Politici hebben het makkelijk, arbeiders niet. En industriële banen, ‘real jobs’, werden meest vervuld door mannen.

IJskap smelt wel vaker

De Noordpool was al eerder ijsvrij in de zomers: 6.000-10.000 jaar geleden, tijdens het vroege Holoceen. De as van de aarde was ietsje meer naar de zon toegekanteld waardoor de ‘bovenkant’ van de planeet aanzienlijk meer warmte kreeg: in de zomers 50 Watt per vierkante meter. (Ter vergelijking: 3,5 Watt/m2 wordt verwacht aan het eind van deze eeuw door klimaatverandering.) Dit luidde het einde van de IJstijd in, en het begin van landbouw, veeteelt, nederzettingen en het smelten van koper. Omdat het zo warm was, was de Sahara vochtig en dus groeiden er bossen en stroomden er rivieren. De ijsberen hebben deze warme periode duidelijk overleefd, ze hebben hun jachtterrein iets verschoven. Smeltend zee-ijs heeft geen effect op de zeespiegel (water=water). “De smeltende Poolkap is de meest zichtbare maar minst schadelijke manifestatie van klimaatverandering,” concludeert onze favoriete skepticus Matt Ridley.

Hoe komen we daar?

Er is dus een planeet, Proxima B, in een naburig zonnestelsel die slechts 4,2 lichtjaren is verwijderd en die veel op planeet Aarde lijkt. Daar zou dus mogelijk leven zijn. Of die zou gekolonialiseerd kunnen worden. Maar hoe komen we daar? Dat is de echte vraag. Artikel suggereert drie technologieën. Een kernbom achter de raket, die in de ruimte tot ontploffing wordt gebracht. Raket wegduwen met een laserstraal. Of kernfusie aan boord van het ruimteschip. Ze hebben alledrie zo hun problemen.

Hoe schiet ik mijzelf in de voet

De Europese Commissie doet alsof er geen Brexit is geweest en volhardt in bemoeineuzerige edicten. Het beboet Apple en berispt Ierland wegens belastingontduiking. Daarmee zegt het tegen een lidstaat: jullie belastinginspecteurs snappen het niet of zijn corrupt. Of: laat ons maar de belastingwet schrijven, want dat kunnen jullie niet. Zo maak je echt vrienden. Commissaris Margrethe Vestager zegt ter verdediging dat Apple wel heel weinig belasting heeft betaald: 1%-0,005% per jaar. Dat zal best, maar dan moet je dat allereerst erg vinden. Bedrijven dragen op allerlei andere manieren bij aan de financiering van overheden, om te beginnen middels de salarissen van werknemers die worden belast. En als je dat erg vindt, dan moet je Ierland vragen om zijn belastingwet herschrijven. Er was een contract tussen Apple en Ierland, twee volwassen partijen. De Commissie zal best gelijk hebben dat dit tegen de richtlijnen is – maar wat is dit voor boodschap aan Apple en andere bedrijven? Met wie moeten ze dan zaken doen? En politiek is dit helemaal helemaal stupide.