Vrijheid in de wereld
Een nieuwe poging om vast te stellen in welke landen je het meest vrij bent: de Human Freedom Index, door drie studiecentra die naar Nederlandse maatstaven als ‘conservatief’ zouden worden beschouwd, waaronder het Cato Institute. Nederland nr. 14, Duitsland nr. 12, VS nr. 20, top-3: Hong Kong, Zwitserland, Finland. Interessanter dan de ranglijst, die weinig verrassingen bevat, is de vraag hoe je vrijheid – ‘de afwezigheid van gedwongen beperkingen’ – nou precies meet. Hier in de commentaren over de methodologie worden enkele goede punten gemaakt. Zes van de 34 criteria gaan over geweld. Want leven in angst beperkt vrijheid, verdedigen de schrijvers zich. Maar, zegt deze kritikaster: als het koud is kun je minder naar buiten om de dingen te doen die je leuk vindt. Dus koude landen zijn minder vrij. En is de vrijheid om een sportvereniging op te richten net zo belangrijk als vrijheid van godsdienst? En in deze index wordt economische vrijheid even zwaar gewogen als persoonlijke vrijheid. Bent u het daarmee eens? Hoe dan ook, een goede aansporing om weer even na te denken over onze grote rijkdom, die we zo achteloos bezitten. (Tip van lezer Alexander van Rossum)
Toch kernfusie?
Zo’n beetje de Heilige Graal van de schone energie: kernfusie, die in tegenstelling tot kernsplitsing geen kernafval produceert. Een oneindige bron van schone energie. Maar tot nu toe niet in de praktijk gebracht. MIT heeft nu een nieuw model ontwikkeld waarvan het zegt dat het in tien jaar aan het werk kan zijn. Hij heeft een doorsnee van 6,6 meter en zou 100.000 huishoudens van elektriciteit kunnen voorzien. De doorbraak is te danken aan het feit er nu supergeleiders op de markt zijn, gemaakt van barium koperoxide (Rebco), waarmee je supermagnetische spoelen kunt maken. Die kunnen de extreme hitte van het plasma, dat ontstaat tijdens fusie, beheersen. Beter dan tot nu toe beschikbare materialen.
Muzikanten overleven
Analyse van databestanden van Amerikaanse overheid toont aan dat creatievelingen – schrijvers, spellenmakers, muzikanten e.d. – economisch niet slechter af zijn sinds het internet. Muzikanten zijn misschien zelfs beter af dan in het tijdperk voor Spotify en Napster. De bedrijfstak muziek krimpt. Door streaming zijn intermediairs als uitgevers, platenlabels, impresario’s, studio’s grotendeels overbodig geworden. Maar de creatieven lijken te overleven. Liedjesschrijvers en muziekregisseurs zagen gemiddeld inkomen stijgen met 60% sinds 1999. ZZP-ers in de muziek deden het minder goed; een database die ook zelfstandige musici omvat zag gemiddeld inkomen tussen 2002 en 2012 stijgen met slechts 25%, ongeveer gelijk aan inflatie. Maar in ieder geval geen lager inkomen. En er zijn niet minder muziekprofessionals: de categorie telt evenveel mensen nu als in 1999. Hoe kan dit? Bronnen van inkomsten veranderen (CD naar live optredens), en kosten van productie zijn een fractie van vroeger. En het publiek is kennelijk wel degelijk bereid te betalen voor creatief werk. In 2013 gaven Amerikanen 4,9% van hun inkomen uit aan entertainment, exact hetzelfde als in 2000.
Hard werken helpt geen snars
Verzameling research die concludeert: 50 uur of meer per week werken levert niets op. Studie: managers konden niet het verschil ontdekken tussen werknemers die 80 uur werkten en zij die deden alsof. Lange dagen werken is slecht voor de gezondheid, leidt tot stress en ziekte, en dat zijn kosten die het bedrijf uiteindelijk draagt. Veel werken leidt tot concentratieverlies en dat veroorzaakt dure fouten. het was in de 19de eeuw al bekend en nu, in de ‘kenniseconomie,’ nog steeds. Voorspelbare vrije tijd – avonden en weekends – maakte teams van consultants productiever.
Obesitas-knop gevonden
Obesitas is kennelijk ook genetisch, niet alleen het resultaat van te veel eten en te weinig bewegen. Er is een cel gevonden die er voor zorgt dat vet wordt verbrand, of opgeslagen. En wetenschappers zijn er in geslaagd die cel ‘aan en uit te zetten’ door een kleine verandering in de DNA-sequentie aan te brengen. Getest op muizen en mensen.
Nieuw Europees erfrecht
Dit valt een beetje buiten het mandaat van De Bicker maar het is wel praktisch nuttige informatie waar u misschien iets aan hebt: met ingang van 17 augustus 2015 kan iedere Europeaan zelf het recht kiezen waaronder zijn testament valt, ongeacht zijn nationaliteit of zijn woonplaats. Met dank aan Cecilia Thorfinn van de EU, die dit publiceerde op Linkedin.(Denemarken, Ierland en VK doen niet mee aan de regeling.)
Waarom smaakt dat muf?
Als je een glas water een nacht naast je bed hebt laten staan, smaakt het de volgende dag … anders. Oud. Muf. Gek. Hoe kan dat toch? Het is warmer geworden, zodat je meer proeft dan voor ‘t slapen gaan. De moleculen springen sneller in de rondte. De chlorine die er misschien in is gestopt door de watermaatschappij, verdampt. Kooldioxide uit de lucht slaat neer in het water en wordt koolzuur. Minuscule hoeveelheden andere gassen kunnen neerslaan. Het is heel lastig om water zuiver te houden, zegt een scheikundige. (Tip van Aart Nieuwland)
Waarom mensen naar Mars willen
“Stel je voor dat de aarde een harde schijf is, en iedere diersoort een Word document. Verander de tijdschaal en vervang 50 miljoen jaar door 1 maand. Sinds augustus 2014 is de hard drive vijf keer gecrashed (dat zijn momenten waarop 70% van alle diersoorten werd uitgeroeid). In november 2014, december 2014, maart 2015, april 2015, en juli 2015. Elke keer startte de harde schijf opnieuw, maar daarna bleek 70% van alle Word-documenten verdwenen. (In de crash van maart 2015 werd zelfs 95% van alle documenten werd opgegeten.) Nu is het medio augustus 2015 en het homo sapiens document is twee uur geleden geschreven. Stel dat je een superbelangrijk document hebt opgeborgen op een hard disk waarvan je weet dat die zo’n beetje iedere twee maanden crasht, wat zou je dan doen? Je zou een backup maken. Dit is waarom Elon Musk naar Mars wil.” Enorm lang en enorm onderhoudend verhaal, zoals altijd bij WaitbutWhy. Klein dompertje: een maand in deze metafoor is 50 miljoen jaar. Dus we hebben nog minimaal enkele tientallen miljoenen jaren. We ‘bestaan’ nog geen 200.000 jaar, nog niet eens een miljoen jaar, en zeker geen miljoenen jaren.
Ontwikkelingslanden ontwikkelen niet meer
Oud-hoofdredacteur van The Economist Bill Emmott signaleert dat een aantal belangrijke groei-economiën niet meer groeit: Brazilië, Indonesië, Turkije, Zuid-Afrika en nu ook natuurlijk China. Het ligt niet aan het weer, aan fracking, lage grondstoffenprijzen of lage rente, zegt hij. Het ligt aan de politieke structuur, die zijn zwakte toont als het even tegenzit. De eerste vier landen zijn nominaal democratieën maar falen op een cruciaal punt: “Te bemiddelen tussen concurrerende belangengroepen en machtsblokken zodat het grotere publieke belang prevaleert.” China is geen democratie maar heeft hetzelfde probleem.
Beetje wrang deze kop, gezien onderstaande. Maar let op: 3.000 gevangenen in New Orleans die werden vrijgelaten na Orkaan Katrina, werden acht jaar (sociologisch) gevolgd. Van degenen die terugkeerden naar hun oude buurt, verviel 60% in recidivisme. Van degenen die elders in het land hun geluk beproefden, slechts 45%. Ander onderzoek, onder 700 vrouwen – meest arm en zwart – die werden gedwongen te verhuizen: vrijwel allemaal eindigden ze in buurten die in alle opzichten beter waren dan hun oude. Dit waren gedwongen verhuizingen, en de betrokkenen lieten een van de ergste buurten in de hele VS achter zich – veel erger kon het niet worden. En toch schuilt er misschien waarheid in de conclusie van schrijver Malcolm Gladwell: verhuizen is pijnlijk, maar vaak beter dan blijven hangen. (betaalmuur New Yorker, helaas)