Grote gaslekken

Een analyse van honderden foto’s van een ESA-satelliet toont dat een relatief klein aantal plekken goed is voor een enorme hoeveelheid methaan-uitstoot: 8-12% van de broeikasgas-uitstoot van de olie- en gasproducerende bedrijven. Deze gaslekken werden geconstateerd in Rusland, Turkmenistan, de VS, Iran en enkele plekken in het Midden-Oosten. ‘Laaghangend fruit’ zeggen de onderzoekers, als je de uitstoot van broeikasgassen wilt verminderen.

Solliciteren

Het sollicitatiegesprek zit in een dalletje, reputatiegewijs. Verschillende hooggeleerde artikelen hebben betoogd dat  wij echt niet in staat zijn om mensen te beoordelen tijdens een gesprek. Onzin, zegt Tyler Cowen op zijn blog in een voorpublicatie van zijn boek dat in mei uitkomt. Deze ‘studies’ gingen over sollicitatiegesprekken voor simpele baantjes. Als het gaat over banen waar hogere opleiding voor is vereist, kun je wel degelijk in een gesprek achterhalen of iemand competent is of niet. Bovendien: de studies rapporteerden gemiddelde resultaten; u, lezer, bent beter dan het gemiddelde.

Gas of wind?

Nieuwe wind- en zonneparken hebben niet steenkool verdrongen, maar juist het schonere aardgas als energiebron voor energiecentrales. Dat komt door de stijgende olie- en gasprijzen. Voor de één het bewijs dat hernieuwbare bronnen als zon en wind nog te duur zijn; voor anderen juist het bewijs dat zon en wind op de lange termijn een veel betere energiebron zijn dan de fossiele bronnen met hun sterk wisselende prijzen.

Kan nog altijd ....

Ayn Rand vroeg Frank Lloyd Wright in 1937 of ze hem kon interviewen voor een boek over een architect. Jaren later stuurde hij haar een schets voor een ‘schrijfhut.’ (a writing cottage). Die werd nooit gebouwd. Maar dit bureau maakte een ‘foto’ en een doorsnee op basis van de tekeningen.

Fossiele subsidie

Zonnepanelen en windmolens krijgen subsidie, hoewel steeds minder. Maar olie en steenkool ook, en al veel langer. Overheden willen energie voor verwarming en transport betaalbaar houden, omdat dat economische bedrijvigheid bevordert. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA), allang niet meer de lakei van de oliemaatschappijen, becijfert wat fossiele brandstoffen aan subsidies ontvangen. Vijf biljoen (5.000 miljard) dollar over de laatste tien jaar, voor de productie van olie, gas en steenkool, en het opwekken van elektriciteit middels deze fossiele brandstoffen. (klik op kaart voor details.)

Goed nieuws

De toekomst is moeilijk te voorspellen. Daarom publiceert het IPCC klimaatpanel van de VN niet één voorspelling, maar meerdere scenario’s. Ontwikkelingsrichtingen.

In totaal heeft het IPCC sinds 2005 wel 1.311 scenario’s ontwikkeld, waarvan elf (11) voorrang kregen en extra diep werden uitgewerkt. Nu zijn we 17 jaar verder. Is er nieuwe kennis bijgekomen, die ons noopt om de scenario’s bij te stellen?

Volgens deze studie (peer reviewed, zie hier) zijn er van die ruim 1.300 scenario’s slechts 71 nog plausibel. En de meest zorgelijke scenario’s bleken het minst realistisch.

De waaier van uitkomsten (de dunne grijze lijntjes) wordt een stuk kleiner. De blauwe lijntjes zijn de voorspellingen die stand houden. NB projecties zonder CO2-opvang en -opslag, waarvan we nu nog niet weten of dat op grote schaal werkt. Als we CO2-opslag wel meenemen, ziet de kaart er zo uit:

Voor ieder scenario moet je aannames doen. Meestal meerdere per scenario. Als die aannames later blijken niet te kloppen, dan is het scenario niet meer plausibel.

Hoe kun je beoordelen of een aanname nog valide is?  Bijvoorbeeld: kijk wat er tussen 2005 en 2020 in de wereld is gebeurd. Eén scenario ging er van uit dat de wereld energiecentrales op steenkool zou bouwen in hetzelfde tempo als in de jaren voor 2005. Dat bleek niet het geval.

Een andere manier is te kijken naar trends in de periode 2005-2020 van het scenario, en die extrapoleren naar de nabije toekomst – tot 2050 in dit geval – met een methodiek van het IEA die algemeen is geaccepteerd. Als de IEA methode een ander traject oplevert dan was verondersteld in het IPCC scenario, dan is het scenario niet meer plausibel; de IEA methode is immers recenter, en maakt gebruik van kennis en waarnemingen die in de tussenliggende jaren zijn opgedaan. Als deze extra ‘filter’ wordt toegepast op de scenario’s, wordt het aantal plausibele scenario’s zelfs teruggebracht van 71 naar 35.

De 71 plausibele scenario’s komen allemaal op een CO2-uitstoot die zou leiden tot een opwarming van de aarde van maximaal 3ºC; de gemiddelde uitkomst is zelfs 2,2ºC, oftewel iets boven het ambitieuze doel van het Parijs Akkoord.

Het IPCC heeft tot nu toe nog nooit zijn scenario’s geëvalueerd op plausibiliteit.

Oversterfte

Nederland is niet het enige land dat zich afvraagt: wat is oversterfte?

Een reden kan liggen in de definitie, denken datawetenschappers. ‘Het aantal geregistreerde sterfgevallen vergeleken met de verwachte sterfte,’ waarbij de verwachting is gebaseerd op – bij voorbeeld – het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar. Bij een verouderende bevolking is dat niet handig: immers, de gemiddelde leeftijd is nu hoger dan in de afgelopen vijf jaar, dus meer mensen zijn in de buurt van hun levenseinde. ‘They found that comparing deaths to average mortality in previous years consistently underestimated the number of expected deaths, and so overstated excess deaths¹.’ (cursief door mij).

Lange bespreking van pogingen door o.a. The Economist om met nieuwe modellen te berekenen hoe veel slachtoffers het virus nu werkelijk heeft opgeëist.

Omicron de redder

Vergeet groepsimmuniteit – er is iets veel beters, betoogt de Wall Street Journal op basis van enkele nieuwe onderzoeken. Vaccinatie en eerdere besmetting geven geen bescherming tegen nieuwe infecties, vooral niet tegen zeer besmettelijke varianten zoals Omicron. Maar Omicron biedt wel iets anders: door de manier waarop de variant de witte bloedcellen conditioneert maakt het mensen ‘superimmuun,’ dat wil zeggen: ze worden wel ziek, maar met milde symptomen. En het belangrijkste: deze mensen zijn ook veel beter bestand tegen nieuwe varianten van SARS, misschien zelfs hele nieuwe coronavirussen. Gebaseerd op studies uit onder andere Oregon en Zuid-Afrika. De combinatie van vaccinatie en besmetting met Omicron biedt dus deze super-immuniteit; alleen moeten ouderen waarschijnlijk wel jaarlijks een booster halen, omdat hun T-cellen zwakker geheugen en respons hebben. (betaalmuur, helaas)

Nieuwe datum

Het optreden van Bjørn Lomborg dat was gepland voor volgende week dinsdag, 25 januari, mag niet doorgaan onder het nieuwe corona-regime. In overleg met dr Lomborg hebben we een nieuwe datum geprikt: woensdag 16 februari. Voor het overige verandert er niets: het tijdstip, de locatie en de omlijsting blijven hetzelfde. Er zijn nog enkele tientallen plaatsen beschikbaar. Boek hier.

Ontgrendel!

Weer een geweldig stuk van Scott Galloway, de eigenwijze professor van NYU. De geschiedenis leert dat crises vaak worden gevolgd door bloeiperiodes. ‘En een hoeksteen van duurzame welvaart is ontgrendeling: een grote sprong voorwaarts maken door een totaal nieuwe benadering.’ Vijf grote maatschappelijke problemen die ‘ontgrendeld’ kunnen worden, met ‘gedwongen’ ontdekkingen dankzij de Covid-pandemie.

Een paar voorbeelden.

Boodschappen doen. Er zijn snelle thuisbezorgers in de VS (Jokr, Getir, Gopuff) die in plaats van een supermarkt een netwerk van hyperlokale winkels hebben, van waaruit koeriers op elektrische fietsen binnen anderhalve kilometer bezorgen binnen 15 minuten. Dit is sneller en schoner dan bezorging met bestelwagens in een radius van 10-15 kilometer. (En kan in de VS ook de obesitas-crisis bestrijden: er zijn in de VS 247.000 fast-foodlokaties, en 39.000 supermarkten. Armen gaan makkelijker naar de Burger King want die is dichterbij dan de kruidenier.) Zo’n netwerk kan ook de posterij overnemen: pakjes en andere post bezorgen.

Gezondheidszorg: thuistesten op corona heeft ons laten zien hoe makkelijk ‘zorg op afstand’ kan zijn. ‘Nu zitten we een uur in de wachtkamer waarna de dokter ons bevestigt dat we ziek zijn en een recept schrijft waarmee we naar een apotheek kunnen gaan en de ziekte verder kunnen verspreiden.’ Hoeveel medische zorg kan niet makkelijk op afstand?

PS zie ook The Economist: https://www.economist.com/business/how-health-care-is-turning-into-a-consumer-product/21807114?

Belastingen: ‘Complexiteit is een belasting op armoe.’ Oftewel: aftrekposten en belastingvluchthavens zijn voor de mensen die het kunnen betalen. Dus: ‘Een bijna-vlaktaks van 10% (voor inkomens tot $100.000), 20% (tot $1 mln) en 40% (boven $1 mln.)’ Dat zal voor veel rijken als een shock komen, maar het grootste deel van van de twintigste eeuw betaalden ze ook 40%. Via een omweg weet Galloway ook dit te herleiden tot de pandemie 🙂