Kahneman in de praktijk
Een mooie toepassing van een van de heuristieken van Daniel Kahneman en Amos Tversky: mensen geven meer om een gulden (euro, dollar) die ze kwijtraken dan een gulden die ze winnen. Bedrijf moedigde werknemers aan om te stoppen met roken; de ene groep kreeg een beloning aan het eind van de rit ($800 na anderhalf jaar), de andere helft kreeg dezelfde beloning maar moest ook eigen geld ($150) inleggen in een pot; dat bedrag zouden ze verliezen als ze bezweken. De tweede methode was twee keer zo effectief.
Diepzeevis heeft warm bloed
De opah, of maanvis, is de eerste vis waarvan wetenschappers hebben vastgesteld dat hij warm bloed heeft. Hij leeft op 400 meter diepte, waar het koud is; door een warme bloedsomloop is hij kennelijk in staat zijn lichaam warmer te houden dan de omgeving.
Klassieke muziek is dood
… in de VS. Misschien wordt er nog wel geluisterd, maar Amerikanen geven er geen geld meer aan uit. De nummer 1 is Andrea Bocelli, die 400 exemplaren – CD’s en downloads – per week verkoopt. De nummer 2 verkoopt 189 per week; de nummer 10 haalt nog niet eens 100 exemplaren per week.
De bijen (vervolg)
Mm. In het verleden brachten we overtuigende berichten dat de bijenstand in Europa en Noord-Amerika herstellende is; en dat neonicotinoiden alleen schadelijk zijn voor wilde bijen, niet kolonies. (zoek in archief de Bicker onder ‘bijen.’) Nu is er een enquete in een betrouwbaar blad die zegt dat imkers in de VS 40% van hun kolonies zijn kwijtgeraakt in 2014-15. Hoe valt dit te rijmen? Zelfselectie? Slechts 15% van de imkers deed mee. Maar waarom publiceert Science Daily dit dan?
Een nieuwe zwaluwstaart!
Echte timmerlieden zullen meteen in de pen klimmen om mij te corrigeren maar kijk en zie wat ik bedoel: deze man heeft een nieuwe mal bedacht, daarop een zaag speciaal laten maken, die de inkeping maakt waardoor je triplex planken 90 graden kunt buigen. Zo krijg je een lade met perfecte hoeken en geen naden. Prachtig filmpje.
En dit kan ook:
Waarom 1x per nacht slapen?
Vroeger deed iedereen twee slaapjes. Voordat er elektrisch lampen waren. Vroeg naar bed, na een uur of vier wakker worden, en dan wat rondlopen, een praatje met de buren maken (of inbreken), bidden, of sexen. Daarna slaap nr. twee. Historicus Roger Ekirch vond 500 vermeldingen in oude boeken die verwezen naar deze ‘gesegmenteerde slaap,’ of ‘de eerste slaap’ en ‘de tweede slaap.’ Het zou ook verklaren waarom we zo vaak om drie uur ‘s nachts wakker worden en dan moeilijk weer in slaap vallen.
Onze vroegste geschiedenis
Regelmatig zien we wetenschappelijke artikelen die nieuw licht werpen op onze prehistorie. Die hebben we vooral te danken aan de ontwikkeling van grootschalige DNA-sequencing in de afgelopen tien jaar, die het ook mogelijk maakt om botten uit archeologische opgravingen te analyseren. ‘Alsof je de volgorde van het bakken van een taart omdraait, zodat je uiteindelijk melk, bloem en eieren te zien krijgt.’ Bijvoorbeeld. Hoe kunnen moderne Europeanen een DNA hebben dat lijkt op Amerikaanse Indianen, maar niet op Aziaten? Want die Indianen waren toch afstammelingen van Siberiërs die de Bering Straat overstaken? Ja, maar anders dan gedacht. Botten van 24.000 en 17.000 jaar oud, gevonden in Siberië, bleken ‘Europees-achtig’ DNA te hebben. De onderzoekers vermoeden nu dat dit de voorouders waren van zowel Europeanen als Indianen; maar dat deze stammen uitstierven en hun plaats werd ingenomen door Aziatische stammen die vanuit het zuiden waren gekomen. En meer van dit soort raadsels opgelost.
Elektronisch geheugen
Wetenschappers in Melbourne en Santa Barbara (VS) zeggen dat ze erin geslaagd zijn een elektronisch geheugen te maken met behulp van zogenaamde memristors. Die kunnen dus gegevens opslaan en weer reproduceren. Maar niet digitaal, dus met nullen en enen, maar analoog, zoals een menselijk geheugen. Dit zou een kinderstapje kunnen zijn op weg naar een ‘bionisch’ brein. Dat kan dan weer gebruikt worden voor experimenten, die ons leren inzien hoe het echte brein werkt.
In de winter vaker ziek
Maar mensen worden niet alleen vaker verkouden of grieperig; hart- en vaatziekten, multiple sclerosis, diabetes slaan ook vaker toe in de winter. Hoe kan dat? Ons immuunsysteem, vermoeden we. Klopt. Maar een studie van Cambridge heeft nu de exacte genen ontdekt die meer of minder actief zijn, afhankelijk van het seizoen. Een onverwachte ontdekking: juist door die schommelingen kan een vaccinatie in de winter sneller werken dan in de zomer.
Kantelpunt voor muziek
Platenmaatschappij Warner Music verdiende vorig kwartaal meer aan stromende muziek (afdrachten door Spotify e.d.) dan aan downloads (afdrachten van Apple iTunes e.d.). Het is de eerste platenmaatschappij die dit meldt, maar de trend wordt duidelijk. Wij luisteren steeds meer naar geleende muziek in plaats van onze eigen collectie. Daarom zetten de platenmaatschappijen de streamers onder druk om de gratis versie op te heffen, of onaantrekkelijker te maken. Apple duwt mee, want die wil ook gaan stromen (weg van zijn eigen iTunes dus) maar heeft geen zin om te moeten concurreren tegen gratis muziek van Spotify. Hoe dan ook – muziek wordt langzaam weer duurder voor ons allemaal.