Waarom 1x per nacht slapen?
Vroeger deed iedereen twee slaapjes. Voordat er elektrisch lampen waren. Vroeg naar bed, na een uur of vier wakker worden, en dan wat rondlopen, een praatje met de buren maken (of inbreken), bidden, of sexen. Daarna slaap nr. twee. Historicus Roger Ekirch vond 500 vermeldingen in oude boeken die verwezen naar deze ‘gesegmenteerde slaap,’ of ‘de eerste slaap’ en ‘de tweede slaap.’ Het zou ook verklaren waarom we zo vaak om drie uur ‘s nachts wakker worden en dan moeilijk weer in slaap vallen.
Onze vroegste geschiedenis
Regelmatig zien we wetenschappelijke artikelen die nieuw licht werpen op onze prehistorie. Die hebben we vooral te danken aan de ontwikkeling van grootschalige DNA-sequencing in de afgelopen tien jaar, die het ook mogelijk maakt om botten uit archeologische opgravingen te analyseren. ‘Alsof je de volgorde van het bakken van een taart omdraait, zodat je uiteindelijk melk, bloem en eieren te zien krijgt.’ Bijvoorbeeld. Hoe kunnen moderne Europeanen een DNA hebben dat lijkt op Amerikaanse Indianen, maar niet op Aziaten? Want die Indianen waren toch afstammelingen van Siberiërs die de Bering Straat overstaken? Ja, maar anders dan gedacht. Botten van 24.000 en 17.000 jaar oud, gevonden in Siberië, bleken ‘Europees-achtig’ DNA te hebben. De onderzoekers vermoeden nu dat dit de voorouders waren van zowel Europeanen als Indianen; maar dat deze stammen uitstierven en hun plaats werd ingenomen door Aziatische stammen die vanuit het zuiden waren gekomen. En meer van dit soort raadsels opgelost.
Elektronisch geheugen
Wetenschappers in Melbourne en Santa Barbara (VS) zeggen dat ze erin geslaagd zijn een elektronisch geheugen te maken met behulp van zogenaamde memristors. Die kunnen dus gegevens opslaan en weer reproduceren. Maar niet digitaal, dus met nullen en enen, maar analoog, zoals een menselijk geheugen. Dit zou een kinderstapje kunnen zijn op weg naar een ‘bionisch’ brein. Dat kan dan weer gebruikt worden voor experimenten, die ons leren inzien hoe het echte brein werkt.
In de winter vaker ziek
Maar mensen worden niet alleen vaker verkouden of grieperig; hart- en vaatziekten, multiple sclerosis, diabetes slaan ook vaker toe in de winter. Hoe kan dat? Ons immuunsysteem, vermoeden we. Klopt. Maar een studie van Cambridge heeft nu de exacte genen ontdekt die meer of minder actief zijn, afhankelijk van het seizoen. Een onverwachte ontdekking: juist door die schommelingen kan een vaccinatie in de winter sneller werken dan in de zomer.
Kantelpunt voor muziek
Platenmaatschappij Warner Music verdiende vorig kwartaal meer aan stromende muziek (afdrachten door Spotify e.d.) dan aan downloads (afdrachten van Apple iTunes e.d.). Het is de eerste platenmaatschappij die dit meldt, maar de trend wordt duidelijk. Wij luisteren steeds meer naar geleende muziek in plaats van onze eigen collectie. Daarom zetten de platenmaatschappijen de streamers onder druk om de gratis versie op te heffen, of onaantrekkelijker te maken. Apple duwt mee, want die wil ook gaan stromen (weg van zijn eigen iTunes dus) maar heeft geen zin om te moeten concurreren tegen gratis muziek van Spotify. Hoe dan ook – muziek wordt langzaam weer duurder voor ons allemaal.
En hoe erg was het?
Engelse rechtbank heeft na tien jaar definitief toestemming gegeven voor publicatie van 27 brieven van kroonprins Charles aan verschillende Engelse ministeries in 2004 en 2005. The Guardian gaat ze vandaag publiceren (gek genoeg vanmorgen nergens iets erover, ook niet bij de andere Engelse media). Monarchie hoort geen mening te hebben, maar ja. Hoe schadelijk wordt het?
Verizon-AOL in perspectief
De grootste mobiele telefoonaanbieder van de VS koopt een maker van internet-content met expertise in het vermarkten van die content op mobiele telefoons. Prijs $4,4 miljard. Maar AOL werd 15 jaar geleden gekocht door Time Warner, en toen gewaardeerd op … $224 miljard omgerekend in $ van nu. (Toen was AOL het distributiekanaal, en Time Warner de contentleverancier. Maar dat terzijde.) AOL heeft de kennis om geld te verdienen aan mobiele video. Maar we weten ook dat in dat reclamemodel de klad zit. En ‘platforms’ die ‘content’ kopen, dat loopt meestal slecht af (UPC, KPN). Verizon is zelf $200 miljard waard, dus deze aankoop is geen al te groot risico. Maar het heeft wel fin-de-siecle trekjes: oud bedrijf met veel geld koopt oud bedrijf, in de hoop dat die wél weten hoe ze in de nieuwe economie moeten laveren.
Over tien jaar
Toekomstschets van Peter Diamandis, mede-oprichter van Singularity University en schrijver van ‘Abundance.’ Extrapolerend, zegt hij, kunnen we verwachten dat we in 2025: 100 miljard connected dingesen hebben, elk met een stuk of tien sensoren. Een biljoen sensoren die voortdurend gegevens opslaan. Daardoor onder andere: perfecte kennis. Met zo veel gegevens beschikbaar, is er geen excuus meer om niet op alle vragen een compleet antwoord te hebben. Acht miljard mensen verbonden met elkaar op internet, en niet met een modempje maar met 1Mbps-snelheid. Dat is de visie van Facebook en Google en Virgin, en het zou de wereldeconomie in die tien jaar met biljoenen euro’s doen groeien. Gezondheidszorg op zijn kop, omdat we allemaal perfect onze eigen gezondheid kunnen meten, en organen kunnen laten 3D-printen zonder nog te wachten op donoren. Robots in plaats van chirurgen. Nuttige AI, die ons helpt in ons dagelijks leven. Blockchain, dat transacties mogelijk maakt zonder tussenpersonen en dus banken en toezichthouders overbodig.
Sepp Blatter
Doorwrochte reportage over de adembenemende schaamteloosheid van de FIFA onder Sepp Blatter (79), die een vijfde termijn wil als voorzitter van de internationale voetbalbond. Ieder land krijgt één stem, ongeacht hoe groot of klein. 5.200 inwoners van Montserrat zijn even belangrijk (voor Blatter) als de 200 miljoen van Brazilië. FIFA bulkt van het geld, en Blatter deelt het uit. Sinds zijn aantreden in 1999 heeft FIFA $330 miljoen uitgedeeld aan 35 landen in Latijns-Amerika, bijvoorbeeld. Maar de inkomsten zijn een veelvoud: $5,72 miljard bruto inkomsten (meest TV-rechten) in 2010-2014. In de afgelopen tien jaar heeft FIFA een reserve opgebouwd van $1,52 miljard.
'Bin Laden was gevangene van Pakistan'
Volgens onderzoeksjournalist Seymour Hersh rammelt het verhaal van de Amerikaanse (Obama) regering aan alle kanten. Osama bin Laden werd al sinds 2006 gevangen gehouden door het Pakistaanse leger; ze wilden het geheim aan de VS prijsgeven op het moment dat ze er de juiste prijs voor konden krijgen. De chefs van het Pakistaanse leger en de inlichtingendienst hielpen persoonlijk de Amerikanen bij de operatie in 2011. De Amerikanen vonden hem niet door koeriers te volgen; de lokatie werd verraden door een gedeserteerde Pakistaanse spion in ruil voor een groot deel van de $25 miljoen die de VS hadden uitgeloofd voor de gouden tip. Bin Laden was ernstig ziek toen hij werd gedood. De opdracht was niet om hem gevangen te nemen, maar te doden.