Is een kilo wel een kilo?

De standaard Kilo is een platinum staaf die al 125 jaar wordt bewaard in een kluis in een kelder in Parijs, achter drie lagen glas en een stalen deur met drie sloten (waarvan één sleutel buiten Frankrijk woont), in het Bureau International des Poids et Mesures. Sinds 1889 zijn er zo’n 100 ‘dochter’- kilo’s gemaakt, die in andere landen worden gebruikt als standaard. Eens in de zoveel jaar is er een ‘familiereunie’ in Parijs waarbij mama kilo en haar dochters worden vergeleken en gekalibreerd, om veranderingen te registreren. Het vermoeden ontstond dat de moeder van alle kilo’s langzaam gewicht verloor. Het verschil tussen haar en de zwaarste van de afgeleiden is 60 microgram (Dat is 1/100ste van het gewicht van een mier.) Dus wordt de platinum staaf misschien vervangen door een natuurkundige formule in november? Etc. lees het hele verhaal. Nog veel meer moois.

De koffie staat klaar ...

… over vier uur krijgt u een kopje. Dank zij het unieke procédé waarbij koud water wordt gebruikt en de gefilterde koffie een tweede keer over het maalsel wordt gestort. Wie zijn koffieconsumptie wil verminderen, schrijve in op kickstarter.

De Viking was de kwaadste niet

De verliezers schreven de geschiedenis (Vikingen waren niet zo handig met de pen) en ze overdreven: Vikingen waren niet gewelddadiger dan hun tijdgenoten. De verslagen zijn inconsistent. Dorestad bijvoorbeeld werd in vier jaar tijd vier keer geplunderd door de Vikingen. Als ze echt ‘scorched earth’ bedreven, was er toch geen reden geweest om terug te komen? Sommige Vikingen werden door de verslagenen ingehuurd, een soort ‘if you can’t beat them join them’ toepassing a la betalen voor bescherming, zoals de Mafia ook als dienstverlening verkoopt.  En de Vikingen bouwden kerken. En ze zorgden voor hun gezin. Nieuw boek van een Yale-professor – die is geboren in Zweden.

DNA is geen blauwdruk

Ons DNA is geen onwrikbare blauwdruk maar ‘staat open voor onderhandeling,’ in de woorden van Jamie Davies, prof in experimentele anatomie aan de U van Edinburgh. Hoe verklaren we anders dat het lichaam zich aanpast aan omstandigheden die het DNA niet vantevoren kon weten? Waarom hebben tweelingen niet dezelfde vingerafdruk? Kennelijk is ‘genetisch bepaald’ niet onveranderlijk. Theorie: genen maken eiwitten, dat zijn de machines; maar die machines gaan uiteindelijk in overleg met hun omgeving te werk. “In het gen-centrische model is er een ‘gen voor dit’ en een ‘gen voor dat,’ die deterministisch aan het werk gaan om een cel, een lichaam, of een aspect van gedrag te construeren. In het ‘lus-model’ zijn er terugkoppelingsprocessen die cellen, lichamen en ecosystemen de mogelijkheid bieden om zichzelf te construeren en aan te passen, reagerend op de omstandigheden.” Het symbool voor het leven zou niet de helix moeten zijn, maar een lus, een loop.

'Wall Street slecht voor u'

Michael Lewis, meesterchroniqueur van de financiële wereld (Liar’s Poker, The Big Short, Flash Boys), geeft kort en krachtig advies aan de jeugd: ga niet op Wall Street werken. Waarom doen zo veel slimme jonge mensen het toch, en worden ze geen internet-ondernemer of zo? Daar kun je toch ook schatten mee verdienen? “Als je tech ondernemer wilt worden moet je toch op zijn minst een origineel idee hebben, of iets van computers snappen.” Dat is lastig en bovendien: Wall Street geeft meer status. Maar ieder beroep heeft zijn beroepsdeformaties en Lewis waarschuwt voor die van de wereld van Het Grote Geld. Je verliest alle loyaliteit, behalve die aan jezelf. En zelfstandig nadenken en uitdagen van bestaande orde wordt niet gehonoreerd dus dat leer je snel af.

Drone boven Colosseum

Italiaan Mauro Sciambi liet deze zomer om 05.20 uur bij een stralende zonsopgang boven de Eeuwige Stad een drone rond het Colosseum vliegen. (Tip van lezer Steven Jonkman)

Niet ouder dan 75 (2)

Hoofd bio-ethiek van de VS Ezekiel Emanuel zei vorige week dat hij 75 wel een mooie leeftijd vond om dood te gaan. Econoom Tyler Cowen weet het nog niet zo zeker. “Ik wil eigenlijk liever niet doodgaan tijdens de openingszetten van een Carlsen-Caruana schaakmatch. (..) Of voordat de laatste delen van Knausgaard in het Engels zijn vertaald. En dit is een onuitputtelijke voorraad. De wereld is fascinerend en ik verwacht dat ik dat ook op mijn tachtigste nog wel op waarde weet te schatten, hoewel misschien wat langzamer. Wat als de Fermi Paradox wordt opgelost? Of een goede quantumtheorie wordt ontwikkeld? Wat is nog meer het wachten waard?” (…) “Ik heb het gevoel dat Emanuel bij de vraag wat zijn leven waardevol maakt, sommige factoren overschat en dus de waarde van zijn leven na zijn 75ste onderschat.”

Het kan best

Onder Cameron is het aandeel van de staat in het BNP van het Verenigd Koninkrijk gedaald van 46,3% vier jaar geleden tot 42,5% nu – tijdens de Grote Recessie, een economische fase die normaliter excuus is voor meer overheidsuitgaven. In Nederland is dat percentage sinds 2009 rond de 50%. (In de eerste jaren van deze eeuw schommelde het rond 45%.) De afgelopen Miljoenennota hoeft u niet te lezen, het belangrijkste staat in de kop: we geven dit jaar opnieuw meer uit dan we binnenkrijgen.

Slap toezicht Fed ontmaskerd

Carmen Segarra was in 2011-13 in dienst van de Federal Reserve Bank of New York, de belangrijkste toezichthouder van Wall Street. Ze moest Goldman Sachs in de gaten houden. Ze vond haar bazen maar slap, en vond geen gehoor voor haar verbazing. Toen maakte ze geheime opnames. 46 uur totaal. Eén van haar ontdekkingen: er bestaat bij Goldman Sachs geen definitie van ‘conflict of interest.’ Dit wordt op band beaamd door een jurist van Goldman. Haar bazen vinden haar maar drammerig. Ze had meer kritiek. Etc. Segarra werd ontslagen, ze vocht haar ontslag aan, kreeg ongelijk van de rechter. Michael Lewis geeft in een column voor Bloomberg een fijne en dodelijke samenvatting van de hele affaire. Die werd afgelopen vrijdag geopenbaard door de Amerikaanse publieke radio, die ook een intern rapport onthult uit 2009 dat concludeerde: de Fed ontmoedigt interne kritiek, en heeft een cultuur van gehoorzaamheid. Ik heb voor u het hele uur van de radio-uitzending beluisterd. Laten we eerlijk zijn: iemand die zijn eigen collega’s en bazen stiekem opneemt, is niet onmiddellijk sympathiek. En laadt de verdenking op zich een querulant te zijn. Maar klokkenluiders zijn zelden sympathiek. Segarra draagt veel concrete voorbeelden aan. En het rapport uit 2009 ondersteunt haar bevindingen. Als haar ervaringen symptomatisch zijn dan is er maar één conclusie: de Fed is nog steeds een schoothond. Of, in de woorden van Michael Lewis: “Je had al zo’n idee dat toezichthouders min of meer onder de plak van de banken zaten. Nu weet je het zeker.”

Hoe zit dat bij DNB? Zijn ze daar wel mans genoeg?

(transcript van de radio-uitzending)

Religie is niet de bron van alle kwaad

Recensie van ‘Fields of Blood’ van Karen Armstrong, boek dat tot nadenken stemt. De meeste oorlogen van de afgelopen 700 jaar werden niet geïnspireerd door religie of zelfs geloof. Zelfmoordaanslagen zijn ‘uitgevonden’ door de Tamil Tijgers, separatisten die niets met religie hadden. Een studie van Chicago U. van zelfmoordaanslagen overde laatste 25 jaar vond weinig verband tussen ‘zelfmoord en terrorisme en Islamitisch fundamentalisme, of welke soort godsdienst ook.’ Van de 38 zelfmoordaanslagen in Libanon in de jaren ’80 werden 27 gepleegd door socialisten en seculieren, drie door Christenen en acht door Moslims. Armstrong’s stelling: godsdiensten zijn slachtoffer van hun eigen succes. Als ze populair worden, worden ze gecoöpteerd door de staat, die wapens heeft. “Geen enkel geloof is een ‘wereldgodsdienst’ geworden zonder de steun van een militair machtige heerschappij.” En omgekeerd: religie is het toevluchtsoord van mensen die worden onderdrukt door machthebbers en bezetters. (Lees vooral ook de emotionele reacties onder de recensie.)