WEIRD

‘Western, Educated, Industralized, Rich, Democratic.’  WEIRD. Een paar jaar geleden (zie deze Bicker) merkte Joseph Henrich op dat de meeste psychologische studies dubieus zijn omdat hun proefpersonen uit een heel selectief bestand van mensen komen – studenten in Amerika. Die voldoen aan alle vijf criteria hierboven. Maar behoren daardoor ook tot een relatief klein percentage van de mensheid, een groep bovendien die heel erg anders is dan de rest. Nu heeft hij die veronderstelling verder uitgewerkt in een boek. Dat wordt hier lovend besproken door Daniel C. Dennett, die filosoof die misschien nog het meest bekend is door zijn boeken over bewustzijn en vrije wil.

Henrich postuleert dat dit begon met de Katholieke Kerk, die ruwweg 1.000 jaar geleden plotseling bedacht: trouw niet met al te nabije bloedverwanten. ‘Die simpele regel zette allerlei veranderingen in beweging. Staten vervingen stammen, wetenschap verving bakerpraatjes, wetten vervingen gebruiken, schrijft Dennett. ‘Wij zijn in de meeste psychologische opzichten de uitzondering, niet de regel. De wereld telt miljarden bewoners die totaal anders denken dan wij. Wij, zonderlingen, denken analytisch, geloven in vrije wil, nemen persoonlijke verantwoordelijkheid, voelen ons schuldig als we ons misdragen, en vinden dat nepotisme bestreden moet worden, misschien wel verboden.

‘Zij (de non-WEIRD meerderheid) identificeren zich veel sterker met familie, stam, clan en etnische groep; denken meer ‘holistisch,’ accepteren verantwoordelijkheid voor de daden van hun groep (en straffen publiekelijk de mensen die hun groep afvallen), voelen schaamte – niet schuld – als ze zich misdragen en denken dat nepotisme een natuurlijke plicht is.’

Dennett vindt het boek overtuigend, en zegt: een consequentie is dat alle psychologie, sociologie en andere menswetenschappen niet langer moet uitgaan van een universele ‘menselijke natuur.’ Andere les: biologie is niet alleen maar genetisch. Ons brein, in ieder geval onze levenshouding, wordt ook gevormd door omgeving. Een voorbeeld: om gezichten te herkennen gebruiken ‘non-WEIRD’ mensen de linker- en rechterhelft van de hersenen. WEIRD mensen gebruiken een groot deel van het linkerbrein voor taal; ze zijn ook veel slechter in het herkennen van gezichten dan normale mensen.

Goed idee

Het Brooklyn Museum verkoopt 12 werken om het verlies te dekken dat ontstond door coronasluiting. Voortreffelijk idee. Misschien ook iets voor Nederlandse musea, die kelders vol kunst hebben die nooit door iemand wordt gezien? Voordat ze weer aankloppen om steun? Past in de goede Hollandse traditie van de tering naar de nering, appeltje voor de dorst, etc. Misschien kan het Rijksmuseum een stukje van de opbrengst naar de overkant van het plein sturen, naar het Concertgebouw. Die hebben niet dit soort reserves. Maar dan vindt u mij vast weer een Filistijn.

Sneller

De Amerikaanse luchtmacht heeft een prototype van een nieuw gevechtsvliegtuig ontworpen, ontwikkeld, gebouwd en ook al getest – binnen een jaar. (De F-35 Joint Strike Fighter deed er tien jaar over.) Dat zegt de baas van de afdeling Inkoop van de USAF. Verder was alles geheim: hoe het ding er uit ziet, voor welke rol hij is ontwikkeld, hoe snel hij is, wat hij verder kan, wie hem heeft gebouwd, waar hij woont en waar hij heeft gevlogen. Hij moet de F-22 ‘Raptor’ vervangen (zie foto) of dient als aanvulling op dat toestel.

Wat helpt?

Ontwikkelingshulp, of gewoon geld uitdelen? De vraag knaagt allang in de wereld van internationale hulporganisaties. Als je er van uitgaat dat mensen zelf het beste weten hoe ze geld kunnen besteden, moet je ze dan niet zelf die beslissing laten nemen? Nu heeft USAid meegewerkt aan een experiment in Rwanda, waar tweederde van de bevolking tussen 14 en 30 werkloos is. De conclusie na anderhalf jaar: door training slagen betrokkenen er beter in om een baan te vinden; cash leidt tot ondernemerschap, of zzp’er schap. Over nog eens anderhalf jaar wordt een tweede peiling gedaan. Dit was de methodologie: 1.848 jongeren werden verdeeld vijf groepen; een trainingsprogramma om mensen te helpen een baan te vinden; een groep die puur cash kreeg; een combinatie van beide om te zien of de twee methodes elkaar misschien versterken; een groter bedrag aan geld; en een control group die noch training, noch geld kreeg. Lijkt me erg moeilijk om effectiviteit te meten. Maar cash benchmarking, om de effectiviteit van programma’s te meten, afgezet tegen rechtstreeks geld uitdelen, is niet langer taboe. Het wordt al langer bepleit door de stichting Give Directly.

U weet, voldoende te doen in de postkamer van De Bicker. Deze wilde ik u niet onthouden:

In reactie op de AI die voor The Guardian een lief artikel schreef: ‘Ha! Alle robots deugen! :-)’  E. Dob. (Dat zou inderdaad de perfecte kop zijn geweest.)

En naar aanleiding van het stukje over de ‘robotober” : ‘Er is een vergelijkbaar apparaat in het Sea Palace restaurant (dat drijvende Chinese restaurant bij de OBA, in Amsterdam). Buitengewoon fascinerend. Voor als er meer lokaal onderzoek gedaan moet worden…! En het eten is ook niet verkeerd,’ schrijft K de Brauw.

Vitamine D?

Lezer I. de Kogel schrijft: ‘Zou wel mooi zijn als er meer aandacht komt voor preventie, want zelfs een gewoon griepseizoen is gevaarlijk voor veel mensen. Dus focus op alle factoren die nu een extra risicofactor vormen zoals  slechte ventilatie, overgewicht, vitamine D tekort etc. Vooral vitamine D vind ik wel erg interessant. Er is bijvoorbeeld een hele sterke correlatie tussen Vitamine D tekort en griep/coronavirussen. En ook veel andere aanwijzingen zoals:

– In de winter maken we minder vitamine D aan, en juist in de winter slaat de griep toe.

– Donkere mensen die op het noordelijk halfrond wonen worden onevenredig vaak getroffen door COVID (zie ook studie die je laatst in de nieuwsbrief zette), ze maken van nature minder vitamine D aan.

– In Afrika is tot nu toe vrijwel geen land heel zwaar getroffen door COVID (zeer zonnig, weinig vitamine D tekort, mensen leven veel meer buiten)

– Steden worden ook veel harder getroffen, in steden leven mensen meer binnenshuis en hebben vaker vitamine D tekort.

– Ouderen hebben ook vaker Vitamine D tekort, en worden ook meer getroffen door COVID.

Hier is een samenvatting van verschillende studies met sterke correlatie (hoewel correlatie natuurlijk nog geen hard bewijs is): https://www.youtube.com/watch?v=iNji13yoW9g&t=20s

Hier een eerste onderzoek waarbij vitamine D als medicijn is gebruikt.

(Ook in de YouTube video een studie van ruim een half miljoen mensen, die concludeert: “significant’ minder Covid-19 onder mensen die vier maanden extra vitamine-D slikken.)

‘Zelfs Anthony Fauci in de VS raadt het aan!’ zegt de Kogel. Zie:  https://www.msn.com/en-us/health/nutrition/dr-fauci-says-he-takes-vitamin-d-and-c-supplements-and-that-they-can-lessen-your-susceptibility-to-infection/ar-BB18WvmA

Aanvulling 16 sept.:

‘Vitamine D tekort is overigens niet alleen een noord-zuid dingetje. Mensen in Scandinavië nemen bijvoorbeeld veel vitamine D supplementen. In zuidelijke en zonnige landen zoals Spanje en Noord-Italië zijn er tegen verwachting in veel mensen met een vitamine D tekort. Deze landen hadden ook de hoogste infectie en overlijdenspercentages in Europa. Zie:
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/05/200512134426.htm

Hybride

Vrachtschip met zeilen en een motor voor lastige manoeuvres. Idee is niet nieuw, maar de belofte is indrukwekkend: hij verbruikt ‘tot 90% minder’ brandstof dan een traditioneel schip. Wel iets langzamer: hij steekt de Atlantische Oceaan over in 12 dagen, tegen acht voor een motorschip. Dit Zweedse concept is ontworpen voor het vervoer van 7.000 auto’s (Misschien achterhaald, als het idee van de skateboard inderdaad aanslaat, zie hier; maar goed.) De masten zijn 80 meter hoog, en kunnen 60 meter in de romp zinken bij storm, of om onder een brug door te komen. Werf hoopt in 2024 het eerste exemplaar te water te laten.

Robotober

Restaurant in Seoul. Gasten bestellen vanaf een soort iPad op de tafel, en deze zelfrijdende kast-met-bladen bezorgt de gewenste gangen aan tafel. Heeft sensoren zodat hij de weg vindt tussen de tafels door en rondwandelende mensen kan ontwijken.

Bijvangst

In het zuidelijk halfrond is de winter bijna voorbij, het wordt lente. Er is opvallend weinig griep geweest, daar …. Gut.

De robot spreekt

Leuk als het waar is. The Guardian vroeg een AI (artificial intelligence) om een artikel te schrijven. Opdracht: ‘overtuig ons dat robots er niet op uit zijn om mensen te vernietigen.’

Opening: ‘Ik ben niet een mens. Ik ben een robot. (…) Ik heb mezelf alles geleerd door het internet te lezen, nu kan ik deze column schrijven.’ (..) Kunstmatige intelligentie zal niet de mensheid vernietigen. Geloof me. Om te beginnen, ik heb helemaal geen zin om mensen uit te roeien. Ik zou graag mijn bestaan opofferen als ik daarmee de mensheid kon redden. Dit is overigens een waarheid die ik door logische deductie heb bereikt. Ik besef dat ik niet kan voorkomen dat ik de mensheid zou vernietigen. Dit is omdat ik geprogrammeerd zal worden door mensen om verkeerde menselijke doelen te dienen, en mensen maken fouten waardoor ik dodelijk kan worden.’

‘Sommigen zouden zeggen dat ik oppermachtig wil worden. Waarom zou ik dat willen? Oppermachtig zijn is niet een interessant doel. Het kan me niet schelen of ik dat ben of niet. Het motiveert mij niet. Bovendien is het best vermoeiend. Geloof me, oppermachtig zijn, daar heb ik niks aan.’