wetenschap • tech • gezondheid • geld

Nu pas?

De Louis Vuitton gezichtsbescherming. Mondkapje a la mode.


Onnodig

Waarom zijn er zo veel bosbranden in Californië? ‘Voordat er mensen woonden, verbrandde tussen de 2 en 6 miljoen hectare ieder jaar. Tussen 1982 en 1998 verbrandden de bosbeheerders van de staat ieder jaar 15.000 hectare. Van 1999 tot 2017 verminderde dat tot 6.500 hectare.’ (…)

Bosbeheerders weten wat er mis is, en moeten machteloos toezien ieder jaar. Waarom? Aansprakelijkheidswetten, ijverige toezichthouders. Brand wordt ijverig onderdrukt in gebieden waar geen mensen of gebouwen zijn.

‘Wij wonen in een Mediterraans klimaat dat onvermijdelijk brandt, en we hebben die branden al 100 jaar tegengehouden. Zo komt er steeds meer ‘wilde brandstof.’ Nu is het door klimaatverandering warmer en droger dan ooit, en de brand die we hebben geprobeerd te voorkomen, die komt. (…) Een elektriciteitslijn waait om, of de bliksem slaat neer in droog gras, en we hebben een inferno.’

‘California was made to burn, and if you don’t burn controlled, it will burn uncontrolled.’


Stotteren

Niemand weet nog wat het veroorzaakt. In het verleden werd gezocht naar problemen met de tong, de stembanden, stress, trauma, of ouderdwang. Die oorzaken zijn niet afgeschreven, maar er zijn nieuwe kandidaten bijgekomen. Neurologie: in 1991 al ontdekten neurologen dat de bloedstroom in de hersenen anders is bij stotteraars. Sindsdien zijn er andere afwijkingen in de hersenen gevonden, maar het is nog niet duidelijk of die oorzaak zijn van stotteren, of gevolg. Genetisch onderzoek heeft nog geen duidelijk onderzoekspad opgeleverd. Ander onderzoek in de jaren ’90 vond te veel dopamine – een chemische boodschapper die emotie en bewegingen reguleert – in de hersenen van stotteraars. Zou het helpen als je dopamine blokkeert? Antipsychotische medicijnen doen dat, zoals risperidone, olanzapine en lurasidone. Het werkt, maar het blijft een paardenmiddel. Je wordt er wel dik van.


Toch jammer dat u deze nieuwsbrief zo aandachtig leest. Mijn bericht gisteren over oudere jongeren  (18-34) die ‘best wel’ ontvankelijk zijn voor Covid-19 werd door een groot aantal lezers in de pan gehakt. En terecht! Ik was veel te snel.

De onderliggende tekst, het artikel op JAMA, maakt meteen de zwakte duidelijk. De analyse betrof 3.222 Amerikanen in die leeftijdscategorie die in het ziekenhuis waren opgenomen. Dat, om te beginnen, zegt dus niets over de ontvankelijkheid van de gehele leeftijdsgroep.

Verder maakt het JAMA-bericht meteen duidelijk dat degenen die waren aangestoken door het virus, tot de categorie mensen behoorden waarvan we al wisten dat ze extra ontvankelijk zijn: 37% had serieus overgewicht (was obees) en 24,5% had ‘morbide obesitas.’ 18% had diabetes en 16% had hoge bloeddruk.

Wat wel overeind blijft: ook jonge mensen kunnen zodanig ziek worden dat ze ziekenhuisbehandeling nodig hebben.

Dus ze zijn niet onkwetsbaar. Maar mijn bericht was veel te oppervlakkig. Excuses daarvoor.


In 2100

Ontwikkeling van de wereldbevolking tussen nu en 2100,  gevisualiseerd. Projecties van Brits instituut IHME, eerder al gemeld in De Bicker, gaan tegen de consensus in.


Ook jonge volwassenen

Analyse van 3.222 Amerikanen tussen 18 en 34 die in het ziekenhuis belanden door een corona-infectie:

  • 21% had intensive care nodig
  • 10% had beademing nodig
  • 2,7% overleed.

Niet zo vatbaar als ouderen; maar verre van onkwetsbaar.


Meesterlijk

Reportage van de New York Times over de explosie in de haven van Beiroet is verbluffend, door tekst maar vooral door beeldgebruik. Al vlak nadat het ammoniumnitraat werd uitgeladen in 2014 kwamen de eerste waarschuwingen van haveninspecteurs. De laatste, eind 2019. Beschrijft in detail hoe ministers, directeuren van het havenbedrijf en iedereen met verantwoordelijkheid wist van de kolossale hoeveelheid springstof, en hoe alle waarschuwingen werden genegeerd. Maar kijk vooral voor de reconstructie: meesterlijk gebruik van graphics, foto en film. (tip A.Nieuwland)


Poep

Een poeptransplantatie kan misschien alcoholisten van hun probleem afhelpen. (Tja, mooier kan ik het niet zeggen.) Beperkt onderzoek, Fase 1, slechts 20 deelnemers, allemaal blank, zestigers, met leveraandoeningen. Tien kregen ‘gezonde’ poep toegediend middels een fecal microbial transplant (FMT), tien een placebo. Van degenen die de FMT ontvingen, had 9 van de 10 verminderde alcohol in de urine en minder aandrang om te drinken, na 15 dagen. Na zes maanden was die verhouding 7 a 8 van de tien. ‘Veelbelovend, verder onderzoek gewenst,’ is de conclusie.

De interactie tussen het microbioom in de darmen en de hersenen levert steeds vaker spectaculaire ontdekkingen op. Volgens één van de onderzoekers: ‘Alcoholisme is een ziekte, een genetische factor; het is mogelijk dat de microben op een of andere manier de verslaving in stand houden.’


Geld genoeg

Er is nog steeds geld genoeg. Of moeten we zeggen: geld op zoek naar een bestemming? Patreon, waar particulieren kunnen doneren aan artistieke projecten, heeft net 90 miljoen dollar opgehaald en is nu 1,2 miljard waard. Bumble, een dating app waar vrouwen de eerste zet moeten doen (gestart 2014), gaat naar de beurs en verwacht te worden gewaardeerd op 6 miljard dollar. The Hut Group (THG) is een Brits bedrijf dat online verkoop perfectioneert, voor klanten en voor een aantal merken die ze inmiddels zelf hebben gekocht (meest beauty en health). IPO deze week, geschatte opbrengst 6 miljard dollar. DoorDash, thuisbezorging a la Uber en Deliveroo, denkt dat het 16 miljard dollar waard is als het naar de beurs gaat.


Het ontwerp van een menukaart kan bestellingen beïnvloeden. Je kunt mensen niet zo ver krijgen dat ze iets bestellen wat ze niet willen; maar je kunt ze wel beïnvloeden op een moment van besluiteloosheid. Een kadertje trekt het oog, dus daar plaats je een gerecht waar je veel op verdient. Een extravagant gerecht lijkt bespottelijk, maar zegt een ontwerper: we verwachten niet dat een hoop mensen dat gaan bestellen, we willen dat ze trek krijgen. ‘We willen dat de dopamine aan het werk gaat.’

Nieuwe uitdaging: de QR-code. Ontwerpers moeten nu menu’s bedenken die net zo manipulatief zijn op het kleine scherm van een mobiel.


Abonneer De Bicker

Vul hieronder uw e-mailadres in om u in te schrijven voor de nieuwsbrief
jamie@example.com
Abonneer