wetenschap • tech • gezondheid • geld

Wat is 't waard?

Enquete van Nielsen onder ruim 9.000 mensen in China, India, Zuid-Korea, Duitsland, VK and VS rapporteert: slechts 16% betaalt voor online nieuws. Van jongere mensen (16-34 jaar), 17%.


Pleidooi: maskers

Tsjechië heeft van alle Europese landen – tot nu toe – de minste Coronadoden. Volgens deze datawetenschappers omdat Tsjechië als enige mondmaskers verplicht stelde. Ze beschermen niet de drager, maar zijn omgeving. Ook zelfgemaakte maskers:

Ze voeren tientallen studies aan waaruit dat zou blijken. ‘Het gaat om gedragsverandering, net als dat we het tegenwoordig normaal vinden dat mensen hondenpoep opruimen,’ schrijft H. van Tijen, die deze bron aanleverde. In Aziatische landen waar maskers niet als genant worden beschouwd –  Japan, Singapore, Taiwan en Hongkong – verspreidt de ziekte zich veel minder snel. Taiwan fabriceert 10 miljoen maskertjes per dag.  (Ietwat klunzige) uitlegvideo achter de link.

toevoeging 1 april: Stratechery (invloedrijke technologie-website van Ben Thompson) komt tot dezelfde conclusie (tip B. Gramberg)


Dood(2)

Sterftegetallen in Europa via EuroMoMo. Lezer F. Verhoeven reageerde: ‘Door alle maatregelen vallen er ook minder verkeersdoden, minder arbeidsongevallen, misschien ook minder criminaliteit (iedereen is thuis) … Minder hartproblemen vanwege (verplichte) rust en lagere werkdruk? Ik verwacht algeheel dat er minder doden vallen.’ Een ander merkte op dat als iedereen nu zijn handen wast, dat ook verspreiding van de ordinaire griep zal tegengaan.


Weet de groep meer?

‘The wisdom of crowds.’ Vele mensen weten meer dan experts. Als u het hoofd schudt, lees dan niet verder – mail mij. Ik kan niet echt wetenschappelijk bewijs vinden dat het werkt. Maar Peter Diamandis, van de Singularity University, gelooft er in. Een experiment begon in 2011 onder supervisie van het Amerikaanse ministerie van Defensie en de top-spionage-adviseur van het Witte Huis, onder de naam The Good Judgment Project, (wikipedia hier).

Drieduizend mensen die de krant lezen en redelijk leergierig zijn kunnen samen beter de toekomst voorspellen dan professionele analisten van de CIA, was hun conclusie. Het project kent inmiddels verschillende commerciële toepassingen, waaronder deze. Wat voorspellen zij over Covid-19? Opnieuw, niet iets om je aan vast te klampen, maar wel om over een maand of zes eens terug te lezen.


Absoluut

Zo lang er niet getest wordt, krijgen we geen greep op Corona. We weten niet hoeveel mensen besmet zijn geweest, of nog ziek zijn; wie er besmettelijk is; wie het al heeft gehad. Ziekenhuizen (in Nederland) proberen mensen zo veel mogelijk te ontmoedigen binnen te komen. Artsen laten liefst mensen thuis uitzieken. Dus alle schattingen over ratio’s als besmettelijkheid, dodelijkheid of snelheid van verspreiding zijn onbetrouwbaar omdat we de noemer niet kunnen definiëren.

Maar sommige dingen zijn wel absoluut. Dood, bijvoorbeeld. Ongeacht oorzaak. En geloof het of niet, er is een instelling die volgt hoe veel mensen er in de hele EU dood gaan. Maakt niet uit waaraan. Genaamd Euromomo, European Monitoring of Excess Mortality for Public Health Action.

Nota Bene: het is nog te vroeg om nu al conclusies te trekken uit hun cijfers omdat er een vertraging van enkele weken zit in de – wekelijkse – rapportage. Maar wel iets om de komende weken en maanden in de gaten te houden.  Het meest recente rapport, dat gaat tot en met week 12 (vrijdag 20 maart), toont nog geen toename van sterfte. (tip I. de Kogel)


Zelf ophalen?

Misschien iets voor Rutte c.s.? De vliegtuigen van KLM staan toch niets te doen. VS hebben 22 vluchten naar China georganiseerd voor maskertjes, handschoenen en thermometers.


Zelftesten

Bill Gates: we hebben ontdekt dat als iemand zelf een wattenstaafje in zijn neus steekt en een monster afstrijkt, dat net zo accuraat is als wanneer een verpleger, arts of verpleegster zo’n wattenstaaf diep in je keel en neusgat steekt. Dat is niet alleen prettiger voor ons, maar ook veel veiliger: ziekenhuismedewerkers hoeven niet meer beschermd te worden tegen kuchende en proestende patiënten. We kunnen het zelf. Enorme tijdwinst ook. (gesprek TEDTalks, afgelopen woensdag 25 maart; op tijdcode 11:45) Gates heeft de resultaten van de vergelijking naar de FDA gestuurd.


We weten niet wat we niet weten

Dunning-Kruger Effect: wij overschatten onze kennis. Test na test toont aan dat dit niet allen het geval is bij arrogante kwasten, maar bij iedereen. * Onthoud dit, voordat u medisch nieuws doorgeeft. Of statistische wijsheden. Of prognoses. Wees voorzichtig op ieder gebied waar u niet deskundig bent.

Ook De Bicker stapt wel eens mis. Onlangs nog. Hoe probeer ik dat te voorkomen? Basisregels voor het lezen: welk medium publiceert het. Wie is de schrijver, wat zegt internet over hem.  Geeft hij zijn bronnen, laat hij tegenargumenten toe, en beantwoordt hij die. Staan er veel spelfouten in het artikel?

Is het video? Wees dan extra voorzichtig. Lopen geluid en beeld synchroon? Zo niet, dan is er misschien geknutseld. Als een video (reportage of blog of wat dan ook) u een onbehaaglijk gevoel geeft, speel dan de video nog een keer af met ogen dicht. Beeld is dominant, en door de combinatie van beeld en geluid is het heel makkelijk om iemand naar een gewenste conclusie te leiden.

  • briljant voorbeeld: Deelnemers aan experiment kregen negen totaal verzonnen termen of concepten voorgelegd. Negentig procent (90%) zei ‘Jaja, ben ik mee bekend, ik weet wat het betekent’ bij minstens één van die negen.

Verspreiding snelheid

Twee ‘live’ grafieken die bijhouden hoe snel Corona zich verspreidt in termen van besmettingen en doden. Per land, ook Nederland. Voor meeste van West-Europa geldt: verdubbeling gevallen elke 2-3 dagen, zelfde tempo voor doden.


Nog een historisch voorbeeld

De griepepidemie van 1957, de Aziatische griep. Die eiste 70-100.000 levens in de VS (de bevolking was toen ruwweg 170 miljoen, dus 0,5%). BBP daalde 4% in Q4, en 10% in Q1 van 1958. Maar daarna sprong de economie weer terug naar 10% groei; voor het kalenderjaar 1958 als geheel was het eindresultaat -1%. Een korte, diepe recessie dus. Als u tijd hebt, lees de commentaren.

Resultaten in het verleden ……


Abonneer De Bicker

Vul hieronder uw e-mailadres in om u in te schrijven voor de nieuwsbrief
jamie@example.com
Abonneer