TikTok

Waarom het er toe doet

tech, politiek | Comment is Freed | 20 sep 25

Artikel vol met feiten over sociaal platform TikTok.

De opstand in Nepal begon toen de overheid tientallen sociale media, waaronder Facebook, X en YouTube, sloot omdat ze zich 'niet aan de regels hielden.' 'Maar de Gen Z demonstranten concludeerden dat het echte doel was een eind te maken aan de virale 'memes' over corruptie en nepotisme, met videos van het luxeleven van kinderen van politici.' Zij organiseerden de opstand grotendeels via TikTok.

'In augustus werd de regering van Indonesië geconfronteerd met gewelddadige protesten tegen salarisverhogingen voor politici. Een van de maatregelen was TikTok te vragen om 'live streaming' niet meer toe te laten.'

'De gemiddelde leeftijd in deze landen (Nepal, Indonesië, maar ook Kenia, Nigerië en Bangla Desh) is 30 of jonger. In Engeland is de gemiddelde leeftijd 41.'

Maar als het VK representatief is, haalt West-Europa snel in. 'In het Verenigd Koninkrijk is TikTok al de belangrijkste nieuwsbron voor 12-tot-15-jarigen, en snelgroeiende onder oudere tieners, twintigers en dertigers. Onder volwassenen is TikTok net zo groot als ITV, of Channel 4, of de Daily Mail. (...) 'De meest gevolgde politicus is Nigel Farage (1,3 miljoen). De belangrijkste opponent van links, Zarah Sultana, heeft 450.000 volgers.'

'Wereldwijd heeft TikTok meer dan een miljard gebruikers per maand.' (Dat is dus 11% van alle wereldburgers.) 'Belangrijk: gebruikers brengen meer tijd door op dit platform dan op andere sociale media.'

De Amerikaanse president heeft persoonlijk gesprekken gevoerd over TikTok met Xi Jinping van China, 'want hij weet hoe belangrijk de site voor hemzelf is geweest. Mensen die TikTok als nieuwsbron gebruiken vormden een van de grootste 'swing' groepen, die overstapten van Joe Biden naar Donald Trump.'

Wat doet TikTok anders? Iedere nieuwe bezoeker krijgt willekeurige dingen te zien. Als hij er op klikt draagt dat bij aan zijn profiel. Dat betekent voor makers, hoe klein ook, dat ze altijd wel een begin van een publiek krijgen. Dus compleet onbekenden hebben een grotere kans op 'wereldfaam' dan op andere platforms.

De extreemrechtse kandidaat in de presidentsverkiezingen in Roemenië, Calin Georgescu, kwam vorig jaar uit het niets als winnaar van de eerste ronde. Toen werd hij buitengesloten door het Hooggerechtshof. TikTok was essentieel voor zijn onverwachte succes. De campagnevoerders – die nog steeds niet geïdentificeerd zijn - betaalden 100 'influencers,' via een BV, om te zeggen wat ze verwachtten van de nieuwe president. Ze moesten vooral de woorden 'patriot' en 'stabiliteit' gebruiken. Vervolgens slaagden ze er in duizenden positieve commentaren onder deze posts te plaatsen. Zo zwengelden ze de TikTok machine aan. (TikTok heeft sindsdien 27.000 fictieve accounts verwijderd.)

Een studie in Taiwan vond een correlatie tussen de hoeveelheid tijd die iemand op TikTok doorbracht, en een positieve grondhouding over China. 27% onder TikTokkers, tegen 17% voor alle respondenten.

Een studie in 2023 van Rutgers University ontdekte iets vergelijkbaars in de VS: 'Onder zware gebruikers van TikTok (drie uur of meer per dag) was een pro-Chinese grondhouding 50% waarschijnlijker dan onder niet-gebruikers.'

Wat te doen? Schrijver Sam Freedman zegt: mensen duidelijk maken dat democratie enig huiswerk vereist. Maar probeer dat maar eens in een 'afleidingseconomie.'

'De snelst groeiende sector in de economie van cultuur. Noem het scrollen, of swipen, of wat je wilt. Maar het is niet kunst, of vermaak, het is gewoon non-stop activiteit. Iedere stimulans duurt maar een paar seconden, en moet dus telkens opnieuw worden gezocht.'

Net als met andere verslavingen: hoe meer gebruik, hoe minder bevredigend. Hoe minder dopamine.

Een glimpje hoop: misschien dat de ziekte zelf - de verslaving aan afleiding - zijn eigen remedie bevat. Als gebruikers beginnen in te zien dat dopamine-verslaving niet gelukkiger maakt. 'Er is enig bewijs dat dit begint door te dringen. In 2024 zei 48% van Amerikaanse tieners dat sociale media schadelijk zijn voor mensen van hun leeftijd. Twee jaar eerder was dat percentage nog 32%. En 45% van de tieners zei dat ze 'te veel tijd' aan sociale media besteedden, tegen 32% twee jaar eerder. Een peiling in Engeland onder scholieren toonde dat 71% zichzelf al eens een 'digitale detox' had opgelegd.