Grip!

Nieuwe schoenzool, geïnspireerd door slangenhuid, verbetert de greep op gladde oppervlakken zoals ijs en sneeuw. Nog in testfase.

Superspreaders

Veel besmettingen van Covid-19 zijn te herleiden tot weinig lokaties – zogenaamde ‘superspreader events’ (SSE’s). Dit onderzoek, nog niet goedgekeurd door ‘peers,’ stond gisteren in de NY Times.1) Bijgaand artikel graaft iets dieper: alle SSE’s in het onderzoek waren binnenshuis. En ook een intrigerende keerzijde: 70% van besmette mensen draagt de ziekte niet over aan anderen. Het stuk citeert twee andere studies die ook suggereren dat SSE’s belangrijk zijn voor de verspreiding van het virus. En een studie gepubliceerd in 2011 concludeerde dat SARS, en ook andere infectieziekten als typhus, mazelen en tuberculose in het verleden, dergelijke verspreidingspatronen vertoonden: individuen, of bijeenkomsten, die disproportioneel veel mensen besmetten.

1) analyse van 1.000 besmettingen in Hongkong, in de drie maanden tussen eind januari en eind april.

Wat weten we nu

Het korte antwoord: niets. We kunnen niet met zekerheid zeggen waar u het grootste risico op besmetting met het nieuwe Sars-virus loopt; of hoe dat gebeurt; ook niet waarom sommige mensen kwetsbaarder zijn dan anderen.

We kunnen wel iets distilleren uit studies die tot nu toe zijn gedaan; maar dat leidt alleen maar tot suggesties, niet voorschriften. Anders gezegd: gedrag waarmee we voorzichtig, misschien overdreven voorzichtig, de wereld in gaan. ‘To err on the side of caution,’ zoals dat in het Engels heet. Aan de andere kant: er zijn ook onderzoeken die er op wijzen dat we ons over bepaalde dingen te veel zorgen maken. Dus wat hieronder volgt is geen dwingend advies, slechts stof ter overdenking.

Thuis is één van de meest besmettelijke plaatsen; omdat gezinnen over het algemeen dicht op elkaar leven, binnenshuis met beperkte luchtcirculatie. Houd uw huisgenoten dus goed in de gaten, want die brengen de besmetting thuis: zijn ze op plekken geweest waar een verhoogd risico was? En het maakt niet uit of ‘iedereen’ daar gezond leek – 44% van dragers heeft geen symptomen, denkt een veelgeciteerde studie in Nature.

80% van de besmettingen is te herleiden tot slechts 20% van de lokaties waar het virus werd overgedragen, meldt de New York Times. Die 20% waren dus ‘super spreading events’ (SSE’s).

Dat is: ‘Overal waar mensen dicht opeen staan, lachend, schreeuwend, juichend, snikkend, omhelzend en/of zingend,’ in de woorden van Jonathan Kay, eindredacteur van wetenschapsblad Quillette. En: binnenskamers, langere tijd (een uur of meer). Niet in de open lucht. U kent het lijstje: carnaval, skibars, huwelijken, begrafenissen, kerkdiensten, etc.

Maar grappig genoeg zijn er – tot nu toe – geen SSE’s geweest bij klassieke concerten, bioscopen, opera, ballet, bibliotheken, collegezalen, openbaar vervoer en zelfs niet in vliegtuigen. Plekken waar mensen stil zijn of zachtjes praten.

Dit versterkt het vermoeden dat luid praten, hard lachen, schreeuwen en zingen een belangrijke factor zijn. Druppels met virus worden harder uitgestoten, net zoals door hoesten of niezen.

Zijn dat grote of kleine druppels? Kleine druppels (aerosolen) zouden worden opgepikt door air conditioning en zo hele verdiepingen, of zelfs hele kantoorgebouwen moeten besmetten. Maar dat gebeurt niet.

De elfde verdieping van een kantoorgebouw in Seoul waar een call centre was gevestigd. Mensen op de blauwe stoelen raakten besmet, door één drager.  Werkers aan de andere kant van de verdieping raakten nauwelijks besmet. Het gebouw telt 19 verdiepingen, 1-11 is kantoor (totaal 992 werkenden), 13-19 zijn appartementen (203 bewoners). Op andere verdiepingen dan de elfde werden totaal slechts drie besmettingen gevonden. ‘De belangrijkste factor voor besmetting was de richting van de luchtstroom,’ zegt deze studie. Dit ondersteunt de veronderstelling dat het de grote luchtdruppels zijn, die hard worden uitgestoten, die de virusdragers zijn.

Grote druppels of kleine, maskers beperken de verspreiding. Zelfs een simpele theedoek vangt al 60% van de druppels op, niet perfect maar niet veel slechter dan een professioneel masker (75%). Een gezichtsmasker is een teken van hoffelijkheid. En lijkt te helpen:

Er is een zekere hoeveelheid virusdeeltjes nodig om te besmetten. Dus een jogger kan wel met zijn gehijg virusdeeltjes verspreiden, maar in de open lucht worden die heel snel verwaaid.

Deurkrukken, liftknoppen, winkelmandjes? Hoe lang blijft het virus leven op materialen, en hoe sterk blijft het? Niet zeker. Maar handen wassen is een goede gewoonte.

Lees voor details Jonathan Kay in Quillette, en de blog van Erin Bromage waarnaar dit artikel linkt.

Leermoment

De hoogste baas van de ‘RIVM’ van Noorwegen zegt dat een gedwongen lockdown misschien niet nodig is geweest. Na bestudering van de cijfers van de eerste maanden van de pandemie blijkt dat het virus zich minder snel verspreidde dan werd gevreesd, en dat de besmettingsfactor al op zijn retour was vóórdat de noodverordeningen werden afgekondigd. ‘Het ziet er naar uit dat de effectieve reproductie ratio al was gedaald tot 1,1 op het moment dat de strengste maatregelen werden afgekondigd, op 12 maart, en dat er niet veel nodig was om het onder de 1 te duwen. Achteraf gezien was het virus al op zijn retour,’ zegt Camilla Stoltenberg in een kranteninterview en een rapport.

NB ze zegt dat verplichte quarantaine misschien niet nodig was geweest; vrijwillige terughoudendheid, zoals in Zweden, vindt ze wel verstandig. Het instituut zegt dat kinderen die geen klassikaal onderwijs krijgen, daar de rest van hun leven nadeel van ondervinden.

Geduld

De hoogste baas van farmaceutisch bedrijf Merck twijfelt of er een vaccin tegen Corona kan zijn binnen 12-18 maanden, zoals de Amerikaanse regering wil. Hij zegt dat Merck, dat vele vaccins heeft ontwikkeld en op de markt gebracht, niet zijn handtekening onder zo’n deadline zou willen zetten. Dergelijke vaccins moeten op grote schaal klinisch getest worden, en dat is tijdrovend.

De belangrijkste adviseur van het Witte Huis zegt 18 maanden, op zijn vroegst.

Dat betekent dat de wereld nog minimaal anderhalf jaar in een kramp ligt. Dat is tot Kerstmis 2021.

Ambacht

Korte film over Schotten die met de hand verkeersaanwijzingen op de straten aanbrengen. ‘Roadliners,’ noemen ze hun vak. Luister vooral naar de voice-over, in zuiver Glaswegian. Robin Williams is er niks bij …. (zie hier als u die nog niet kent.)

Hek erom

Uw zoekgedrag op internet is ook handelswaar. Third-party data, heet dat. Bedrijven kopen die om vervolgens op hun eigen site advertenties te tonen die precies voor u zijn uitgezocht.  En ze verkopen uw zoekgeschiedenis op hun eigen site. Maar de roep om privacy-bescherming wordt steeds luider. Dus heeft de New York Times besloten: vanaf deze zomer kopen we geen data meer van anderen, en analyseren we onze lezers uitsluitend op basis van hun bewegingen op onze site. Die segmenteren we dan, en zo bieden we die aan de adverteerders aan.

Dit kunnen alleen bedrijven die voldoende grote aantallen bezoekers of lezers hebben. De Times heeft nu 6 miljoen abonnees.

Veiliger treinen

Deutsche Bahn gaat reizigers waarschuwen als bepaalde trajecten ‘vol’ zitten en dus meer risico op infectie opleveren. De website en de app zullen ‘de komende dagen’ worden aangepast zodat een waarschuwing verschijnt als meer dan 50% van de stoelen is gereserveerd; zo kunnen reizigers volle treinen vermijden en worden hopelijk pieken in het verkeer uitgesmeerd over langere periodes. De NS is sinds 10 mei bezig met een ‘pilot’ waarbij reizigers van tevoren online hun reis reserveren, met hetzelfde doel.

De stem van het volk

… is vaak die van een robot. Nieuwe studie ontdekt dat 45-60% van de Twitter accounts die ‘Covid-19’ of ‘Coronavirus’ bespraken niet van een mens zijn maar van een ‘bot,’ robots die zijn geprogrammeerd om bepaalde berichten te verspreiden en te versterken. In normale tijden, ook verkiezingstijden, is dat iets van 20%. Studie bekeek 200 miljoen tweets – in de VS – sinds januari 2020, met het virus als onderwerp. Berichten van bots besteedden aandacht aan komplottheorieën en dubieus medisch advies, en voerden campagne voor het einde van de sociale beperkingen. De onderzoekers zijn nu bezig berichtenverkeer op Facebook, Reddit en YouTube te analyseren.

Zoom

Zoom is nu meer waard (op de beurs) dan vijf – nee, zeven! – grote luchtvaartmaatschappijen samen. (correctie P. Ronner, waarvoor dank)